NGC 1841 to gromada kulista w gwiazdozbiorze Góry Stołowej, odkryta przez Johna Herschela w 1836 roku. Choć na niebie leży z dala od Wielkiego Obłoku Magellana, znajduje się w podobnej odległości od Ziemi – około 160 tysięcy lat świetlnych. Prawdopodobnie jest z nim fizycznie powiązana i położona znacznie bliżej niego niż Drogi Mlecznej.
#kosmos #astronomia #ciekawostki #nauka
Zaloguj się aby komentować
Kolejna aktualizacja (wrzesień 2025) dobrze znanego wykresu ( ͡° ͜ʖ ͡°)
źródło:
RafalMundry na twiXer.
#demografia #psychologia #nauka #socjologia #spoleczenstwo #dzietnosc
Cześć, giniemy
Patrząc po cenach nieruchomości, to jest nas i tak za dużo o kilka milionów. Tak trzymać!🙌
@Marchew generalnie jeśli ktoś mówi, że zakaz aborcji nie wpłynął na decyzję to powiem wam, że ja się przez to całkowicie wycofałam z chęci posiadania dzieci bo mam 35 lat i jakieś tam swoje choroby. Szkoda, bo generalnie chcialabym mieć dzieci ale nie podejmę się teraz takiego ryzyka.
Zaloguj się aby komentować
Czy McDonald’s naprawdę nas oszukuje?
Dlaczego burger z reklamy ma idealnie stopiony ser, a ten z pudełka wygląda jak po przejściach?
Okazuje się, że za tym wszystkim stoi nie kucharz - tylko… psycholog i artysta od jedzenia.
To nie magia, to nauka.
Food stylist potrafi zamienić puree...
Naukowcy z Politechniki Warszawskiej pracują nad spersonalizowanymi implantami kostnymi kręgosłupa i czaszkowo-szczękowo-twarzowymi, łączącymi technologię modyfikacji powierzchni z drukiem 3D. Efekty polsko-tureckiego projektu będą wykorzystywane m.in. w medycynie regeneracyjnej, ortopedii oraz...
Czy wiesz, że podczas orgazmu Twój mózg aktywuje ponad 30 różnych obszarów - od tych odpowiedzialnych za emocje, po te kontrolujące ból i świadomość?
To trochę jak neurologiczny fajerwerk: przez kilka sekund Twoje ciało i umysł dosłownie przechodzą w inny stan świadomości.
To, co nazywamy...
W październiku udostępniono pierwsze zestawienia odczytów promieniowania w terenie, wykonanych przez strażaków z Małopolski, Podkarpacia i Lubelszczyzny. To próba generalna projektu CITISTRA – sieci prostych, obywatelskich liczników promieniowania, która ma uzupełniać państwowy monitoring...
@Deykun prop department, jeden z lepszych kanałów na YT
Czy to aby amelinium?
Zaloguj się aby komentować
Jak działa fotolitografia EUV.
Czyli jak powstają nowoczesne CPU, GPU i wszelkiej maści inne krzemowe twory.
Fragmenty:
32:30 - 32:55
oraz
34:20 - 35:00
Czy ja rozumiem że ten wózek zasuwający w osiach X, Y zapewnia stabilność położenia wafla do kilku nm?
Te kilka nm to dokładność do około 15 atomów ಠ_ಠ
ps. Pokazano proces "wypalania" jednej warstwy, warstw jest kilkadziesiąt, czasami ponad sto.
Fotolitografia EUV
Branch Education
#nauka #technologia
@Marchew yhm i to jest ta granica wielkości układów. Co tam obecnie w prockach mamy, siedem nano?
@pacjent44 Obecnie TSMC na sprzęcie holenderskiego ASML zaczyna produkcję 2 nm : )
7 nm to klepał intel swoje 13 i 14 gen procków w swoich amerykańskich fabrykach.
Obecnie 15gen i mobilne klepią na Tajwanie u TSMC.
Chociaż 16gen zapowiadane na 2026 mają robić już u siebie w 1,8 nm.
@pacjent44 jabłkowe M5 jest na 3nm, AMD robi 4nm, a Intel napierdala 7nm z jakimiś plusami
@Marchew nie nazwałbym tego wózkiem a bardziej stołem.
Jak jest uzyskiwana wymagana dokładność? Za cholerę nie wiem i nie jestem w stanie sobie tego wyobrazić. W życiu miałem styczność wyłącznie z maszynami, gdzie dokładność pozycjonowania to było 0.0001 mm, a I to było zawsze w jakiś sposób naciągane, bo i jak to zmierzyć i sprawdzić, tak żeby pomiar był wiarygodny.
I właśnie dlatego ASML nie ma konkurencji. Nikt nie potrafi wyprodukować tak za⁎⁎⁎⁎ście dokładnych maszyn.
@KierownikW10 To już 100 nm : )
@Marchew no to pomiędzy 100 nm a 1 nm jest ogromna przepaść. A i 100 nm jest ogromnym osiągnięciem i wymaga chłodzenia korpusu.
@Marchew temat mnie zaciekawił i pozwoliłem sobie zapytać AI o to. Wydaje mi się, że odpowiedź ma sens.
Świetne pytanie — i bardzo trafne, bo dokładność pozycjonowania w maszynach ASML to absolutny cud współczesnej inżynierii. Mówimy o dokładności rzędu pojedynczych nanometrów, czyli kontrola pozycji z precyzją mniejszą niż średnica atomu krzemu (!).Rozbijmy to krok po kroku: 🔧 1. Fundament: system mechatroniczny o ekstremalnej sztywności i izolacji Podstawą jest stół pozycjonujący wafer (wafer stage) i stół maski (reticle stage). Każdy z nich: porusza się bez kontaktu mechanicznego – unosi go poduszka powietrzna lub magnetyczna (tzw. magnetic levitation), znajduje się na granicie o masie kilku ton, który jest izolowany od drgań nawet od ruchu ulicznego kilometr dalej, cały układ działa w komorze próżniowej, bez turbulencji powietrza i bez wahań temperatury (stabilność na poziomie ±0,01°C).
⚙️ 2. Napęd i sterowanie ruchem Zamiast silników krokowych czy śrub pociągowych, ASML stosuje silniki liniowe: Działają na zasadzie cewek elektromagnetycznych i magnesów trwałych, Generują ruch bez żadnego kontaktu, a więc bez tarcia i luzu, Potrafią rozpędzać stół z przyspieszeniami do kilku g, zatrzymując go w pozycji z dokładnością 1–2 nm. Ruch kontrolują interferometry laserowe o rozdzielczości poniżej 0,1 nm — one śledzą pozycję w czasie rzeczywistym. 🧠 3. System pomiarowy i kontrola pętli sprzężenia zwrotnego Każdy ruch jest mierzony tysiące razy na sekundę przez interferometry. ASML wykorzystuje pętle sterowania z bardzo wysokim wzmocnieniem, które: kompensują błędy termiczne, drgania i minimalne odkształcenia, wykorzystują model fizyczny całego układu (z uwzględnieniem mikrodrgań i sprężystości konstrukcji), często działają na procesorach czasu rzeczywistego o opóźnieniu poniżej 1 μs. Dzięki temu system potrafi „wyprzedzać” ruch i korygować go zanim błąd zdąży się rozwinąć. 🌡️ 4. Kompensacja termiczna i materiałowa Każdy element maszyny: jest zbudowany z materiałów o ultraniskim współczynniku rozszerzalności cieplnej (np. zerodur, invar), ma wbudowane czujniki temperatury i system chłodzenia cieczą, pozycjonowanie jest ciągle korygowane o mikroskopijne zmiany wymiarów spowodowane ciepłem lasera i elektroniki.
🪞 5. Korekcja optyczna i oprogramowanie Pozycjonowanie to nie tylko ruch fizyczny — maszyna musi jeszcze „wiedzieć”, gdzie pada światło. Dlatego: używa układów optycznych z aktywną kompensacją błędów aberracji, system mapuje deformacje maski i wafla (bo one też się lekko wyginają), a oprogramowanie nanosi cyfrowe korekty wzoru (tzw. computational lithography), aby kompensować wszelkie odchylenia.
🪄 6. Synchronizacja stołu maski i wafla To najtrudniejszy element: obraz z maski musi być nałożony na wafel z dokładnością <1 nm. ASML rozwiązuje to przez: podwójny układ interferometryczny, który śledzi oba stoły, synchronizację optyczną (czasem z użyciem laserów femtosekundowych), mikrokorekcje w locie, nawet w trakcie ruchu.
🚀 Efekt Dokładność overlay (nakładania kolejnych warstw): ~1–2 nm. Dokładność pozycjonowania stołu: <0,5 nm RMS. Czas pełnego naświetlenia wafla 300 mm: ok. 1 sekunda (!). Jeśli chcesz, mogę pokazać schemat działania układu pozycjonowania (z nanometrową kontrolą interferometru i systemem aktywnej kompensacji) w formie obrazka — chcesz, żebym go wygenerował?
@KierownikW10 Przecież to jakieś voodoo xD
No i są też błędy, "naświetlania wafla 300mm ok 1 sekundy". To raczej naświetlenie jednego układu, tzn, jedno przejście maski. Cały wafel to znacznie więcej, zależnie od powierzchni układu.
@Marchew no są błędy, ale całość wygląda sensownie.
Zaloguj się aby komentować
Współpraca naukowa
#duolingo #nauka #naukajezykow #chwalesie
@GEKONIK fajne to Duolingo, u mnie już seria 90 dni, ale mam kryzys XD
@A_I Nie poddawaj się .
Zaloguj się aby komentować
Widzisz je codziennie, ale pewnie nigdy się nad tym nie zastanawiałeś.
Dlaczego wszystkie opony są czarne?
Przecież kauczuk jest biały. Więc czemu opony nie są białe, zielone albo pomarańczowe?
Bo… pierwsze opony faktycznie były białe. I rozpadały się po 800 kilometrach....
Dzisiaj jest 22 października.
Co prawda światowy Dzień Ziemi obchodzony jest w kwietniu ale dla zajmujących się naukami geologicznymi ta październikowa data jest dosyć szczególna.
W 1650 roku duchowny anglikański, biskup James Ussher, publikuje chronologię dziejów ziemi opartą na starym testamencie, gdzie dzięki zbudowaniu drzewa genealogicznego biblijnych postaci (wiecie, Noe żył 900 lat, jego syn Cham, który był ojcem Kanaana itd...). Dzięki tej metodzie oblicza wiek ziemi na 6000 lat i podaje, że stworzenie świata dokonało się 22 października 4004 roku BC (przed narodzeniem Chrystusa). W trakcie późniejszych badań udaje mu się podać również godzinę. A więc mamy dziś urodziny Ziemi!
W Ameryce niektóre wydziały nauk przyrodniczych świętowały ten dzień, czy tak jest w dalszym ciągu - boję się sprawdzać. W dobie narastających ruchów podważających zdobycze nauki oraz politycznej poprawności być może odstąpiono od tego zwyczaju.
Próby określenia rzeczywistego wieku naszej planety podejmowane były już od czasów biskupa Usshera przy użyciu metod zdecydowanie bardziej naukowych niż studiowanie świętych ksiąg. Sam Isaak Newton pochylił się nad tym zagadnieniem ledwie trzydzieści lat później. Ale dopiero w latach dwudziestych dwudziestego wieku udało się podać w miarę dokładny wiek - ok. 4,5 miliarda lat. Plus-minus 100 milionów bo wiadomo, naukowcy to debile
Wszystkiego najlepszego nasza kulko kosmicznego gruzu, pędząca przez kosmiczną pustkę!
#geologia #nauka #przyroda
A żeś wstawił obrazek, który jest używany do obalania nauki przez foliarzy xd bo co jest z tym obrazkiem nie tak? Ziemia ma jakiś kilometr średnicy
@ZohanTSW na to, że foliarze potrafią kurwić logikę to ja nic nie poradzę ¯\_( ͡° ͜ʖ ͡°)_/¯
Zaloguj się aby komentować
Zamknij na chwilę oczy i spróbuj cofnąć się w czasie. Widzisz siebie, jak stawiasz pierwszy krok? Nie?
Nic dziwnego — nikt z nas tego nie pamięta. To nie błąd w „systemie”, tylko... efekt ewolucji.
Naukowcy nazywają to amnezją dziecięcą — naturalnym zjawiskiem, przez które tracimy wspomnienia z...
Włączenie studentów spoza UE z krajów Afryki i Bliskiego Wschodu jest częścią "Paktu na rzecz Morza Śródziemnego" , który obejmuje również propozycję podwojenia budżetu UE dla tego regionu do kwoty 42 miliardów euro. Do śródziemnomorskich partnerów bloku należą: Algieria, Egipt, Izrael,...
Skóra sprzed 240 mln lat! - Planeta na wymiar - Materiał mikrofonowy | Czytamy naturę 264
W 264. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:
wspaniale zachowanym gadzie z rodzaju Lariosaurus - tak dobrze, że można obejrzeć, jak marszczyła mu się skóra między palcami;
badaniu tego, jak skład chemiczny planet zmienia się wraz z ewolucją Galaktyki;
mikrofonie wykonanym z miękkich, "tekstylnych" materiałów, który w dodatku nie wymaga zasilania.
#ciekawoski #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza
Zaloguj się aby komentować
Nie mam premium. Mimo dużej ilości reklam, nadal korzystam.
@GEKONIK polecam ustawic dns adguarda, nie trzeba nic instalowac ani placic, a blokuje reklamy ze wszystkich apek. mnie wkurzalo jak potrzebuje cos na gwalt sprawdzic w jakdojade albo flightradar24 a tu reklama
@5tgbnhy6 ogólnie dns adguard spoko (chyba, bo w sumie nie wiem jak w temacie bezpieczeństwa i prywatnosci), ale część aplikacji go omija, np. jutub czy reddit. W Duoligno chyba faktycznie blokowało, ale tam chyba jest (była?) opcja odzyskiwania życia (energii?) oglądając reklamy, więc coś za coś.
To są jakieś wyzwania miesięczne?
@Fafalala tak
@GEKONIK gratulacje!
Mam i ja
@Greyman Gratuluję
Zaloguj się aby komentować
Aby usprawnić sobie porównywanie języków za pomocą systematycznych procedur, językoznawcy często używają standardowych list słownictwa podstawowego – pojęć uniwersalnych, czyli takich, które znane są we wszystkich lub prawie wszystkich społecznościach ludzkich, a zatem każdy język powinien mieć na...
Czy da się odsmrodzić buty lampą UV? IgNobel z inżynierii projektowej 2025 | Czytamy naturę
Tegoroczną Nagrodę IgNobla, przyznawaną corocznie za badania, które "najpierw śmieszą, a potem zastanawiają", otrzymali w dziedzinie inżynierii projektowej Vikash Kumar i Sarthak Mittal za badania nad najlepszą metodą usuwania nieprzyjemnych zapachów z zapoconych butów.
#nauka #ciekawostki #copernicus #czytamynature #lukaszlamza #ignobel trochę #heheszki
Zaloguj się aby komentować
Ciąg Fibonacciego wiele osób kojarzy z geometrią i obrazem ale mało osób wie, że sprowadza się do bardzo fajnej i przyjemnej arytmetyki. Zwyczajnie każda kolejna liczba jest sumą dwóch poprzednich. Dlaczego zatem to jest piękne gdy przedstawione zostaje w formie geometrycznej lub artystycznej? Bo matematyka jest piękna, mordo.
#matematyka #ciekawostki #nauka #sztuka
Zaloguj się aby komentować
Historia życia Erica Weinsteina. #pdk
Zaloguj się aby komentować
