"Skończyło się areczkowanie! " - druga część opowieści o starożytnym egipskim proteście budowniczych grobowców i innych rzemieślników z Deir el-Medina, a także o tym, jak zareagowały na niego władze.

Dla przypomnienia (część 1.), Deir el-Medina była to miejscowość na obszarze Teb Zachodnich zamieszkana przez ludzi od pokoleń zajmujących się budowaniem i ozdabianiem grobowców faraonów, członków rodzin królewskich oraz innych zamożnych osób. W 29. roku panowania Ramzesa III, w wyniku ogólnego kryzysu gospodarczego , mieszkający tam pracownicy przestali otrzymywać wynagrodzenie (wypłacane głównie w żywności) na czas. W związku z tym rozpoczęli pierwszy odnotowany w historii strajk: zamiast udać się do pracy, opuścili swoją osadę i zaczęli okupować świątynie poświęcone pamięci zmarłych władców oraz ogólnie teren nekropolii tebańskiej, domagając się - od żyjących, rzecz jasna - wypłacenia zaległych należności.

Ktoś mógłby zapytać - nie mogli sobie wybrać lepszego miejsca na protest? Kogo niby miałby obejść strajk na cmentarzu?

A jednak, biorąc pod uwagę ówczesne realia, miało to sens. W poprzednich wpisach napomknęłam trochę o tym, że w wierzeniach staroegipskich dobrobyt i pośmiertne szczęście zmarłych zależało w dużej mierze od żyjących - między innymi od tego, czy zmarłemu regularnie składano ofiary z pożywienia i napojów A to "regularnie" nie oznaczało raz do roku. W przypadku najbogatszych osób, zwłaszcza z rodów królewskich, zwyczajowo składano ofiary zmarłym nawet kilka razy w miesiącu, plus w wybrane dni świąteczne - czym często zajmowali się wynajmowani do tego zadania kapłani. Egipcjanie traktowali kult zmarłych na tyle poważnie, że najbogatsi zawierali umowy ze świątyniami i wykupowali swego rodzaju abonamenty na ofiary dla kolejnych pokoleń zmarłych krewnych.

I nagle mamy sytuację, gdzie wkurzeni robotnicy razem z rodzinami zajmują teren nekropolii - utrudniając lub wręcz uniemożliwiając tam wstęp, nie mówiąc już o przeprowadzaniu rytuałów i składaniu ofiar. Niesłychany afront dla kapłanów i możnych, a także dla zmarłych, a nawet dla samych bogów.

Jednak z punktu widzenia robotników z Deir el-Medina, to nie oni byli tu burzycielami porządku. Z ich perspektywy, porządek został naruszony w momencie, kiedy odmówiono im zapłaty za wykonywaną pracę. Skoro ani ich zwierzchnicy, ani sam faraon nie zadbali o to, żeby coś z tym zrobić - wzięli sprawy w swoje ręce... i w pewnym sensie, wzięli też zmarłych jako zakładników.

Protest mniej pokojowy
W trzecim miesiącu peretu (pora zimowa) protest przestał być już taki zupełnie pokojowy. Kiedy protestujący robotnicy ponownie zajęli jeden z grobowców, wysłano do nich strażników, żeby odprowadzili ich z powrotem do osady - jednak...

Załoga minęła posterunki wartowników (na terenie nekropolii), usadowili się w grobowcu. Trzej dowódcy straży poszli po nich, by ich wyprowadzić. A robotnik Mose, syn Anakhtego, rzekł: "Jak trwa Amun i jak trwa władca, którego gniew jest większy niż śmierć: jeśli mam dziś zostać stąd wyprowadzony, to położę się spać dopiero po tym, jak przygotuję się do obrabowania tego grobowca. Jeżeli tego nie dotrzymam (przysięgi), to za tę przysięgę, którą złożyłem na imię faraona, mnie ukarzą."

Sytuacja zaczynała się robić nieprzyjemna. W odpowiedzi na wysłanie straży robotnicy zagrozili, że jeśli strażnicy spróbują wyprowadzić ich siłą, to zaczną rabować lub - jak wspomina jeden z autorów - być może nawet niszczyć grobowce. Wytworzył się impas, bo nikt nie zamierzał ryzykować czegoś podobnego Strajk trwał dalej, a działania straży ograniczały się do upomnień słownych (...wydali wielki krzyk przeciwko nim przy bramie osady) oraz do przekazywania przełożonym, jak wygląda sytuacja.

Wiadomość od wezyra
W czwartym miesiącu peretu nadarzyła się okazja do przedstawienia żądań komuś wyżej postawionemu - w związku z przygotowaniami do obchodów trzydziestolecia panowania faraona, okolicę miał odwiedzić wezyr. Protestujący mieli nadzieję, że dostojnik odwiedzi ich osobiście, ale jak to bywa w takich wypadkach, wezyr (swoją drogą, miał trochę zabawne imię: To) uznał, że lepiej będzie załatwić sprawę na odległość i wysłać strajkującym robotnikom wiadomość przez posłańca:

Wezyr To udał się na północ po tym, jak przybył, aby zabrać (posągi) południowych bogów na święto Sed (jubileusz panowania faraona). Dowódca straży Nebsemen, syn Pahnesiego, przyszedł i powiedział trzem dowódcom i załodze (protestujących robotników), gdy stali przed bramą Grobu: „Tak mówi wezyr: Czy bez żadnego powodu nie przyszedłem do was? Nie - nie przyszedłem do was dlatego, że nie miałem wam nic do przyniesienia! Co do waszych słów: „Nie zabierajcie nam racji (żywnościowych)!”, czyż jestem wezyrem, którego naznaczono (ostatnio) po to, by odbierać wam cokolwiek? Nie mogę dać wam tego, co winna jest wam dać osoba zajmująca moje stanowisko - tak się składa, że w spichlerzach nic nie ma - ale dam wam to, co udało mi się znaleźć”.

W skrócie: "nie spotkam się z wami, nie mogę spełnić waszych żądań, spichlerz jest pusty - przykra sprawa, ale nie do mnie z pretensjami." Jednak mimo to wezyr nie zostawił protestujących tak zupełnie z niczym, bo załatwił skądś trochę zapasów, żeby załagodzić sytuację. Zarządzono natychmiastowe rozdanie żywności robotnikom w ilości odpowiadającej połowie należnego ludziom wynagrodzenia

Od protestu do protestu
W kolejnych miesiącach powtarzały się sytuacje z częściowymi wypłatami przeplatanymi dalszymi protestami, kiedy cierpliwość ludzi znowu zaczynała się wyczerpywać. Widać było, że władze w ogóle nie były przygotowane na tego rodzaju problemy i nie miały pomysłu na żadne długofalowe rozwiązanie. Zamiast tego doraźnie łagodzono nastroje pracowników, tworząc cykl: przeciąganie terminu wypłaty - protest - wypłata części wynagrodzenia organizowana na bieżąco - tymczasowy spokój:

Rok 29. (panowania Ramzesa III), pierwszy miesiąc szemu (pora żniw / lato), dzień 13. Załoga minęła posterunki (wartowników), mówiąc: „Jesteśmy głodni”. Usiedli na tyłach świątyni Baenre-meriamuna (faraona Merneptaha). Krzyczeli do burmistrza Teb, gdy przechodził, a on wysłał do nich ogrodnika Meniufera, głównego nadzorcę bydła, aby im powiedział: "Patrzcie, dam wam tych 50 worków emmeru (pszenicy) na prowiant, dopóki faraon nie da wam (należnych wam) racji".

Mniej więcej na tym kończy się relacja odnotowana na papirusie, jednak z innych źródeł wiadomo, że protesty robotników powtarzały się także później, za panowania kolejnych faraonów. Można sobie wyobrazić, jak kiepska musiała być sytuacja gorzej sytuowanych mieszkańców - skoro wykwalifikowani rzemieślnicy, którym powierzano budowę królewskich grobowców, mieli tak duże problemy z otrzymaniem zapłaty za swoją pracę, że aż musieli się o nią upominać

Tak czy inaczej, protest z Deir el-Medina przeszedł do historii jako pierwszy strajk robotników, na dodatek - jak wynika ze źródeł - jako strajk bezkrwawy i częściowo skuteczny. Przy okazji można by rzec, że był to protest wyjątkowy, w którym interesy umarłych i kult zmarłych przodków wpleciono w walkę o interesy żyjących.

Ilustracja: położenie Deir el-Medina i świątyń / grobowców, na terenie których odbywały się protesty.

#ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia #starozytnosc #starozytnyegipt #gruparatowaniapoziomu #qualitycontent #praca #kryzys #protesty

"Skończyło się areczkowanie! Jesteśmy głodni! " - o staroegipskim proteście robotników sprzed przeszło trzech tysięcy lat i o tym, co do niego doprowadziło.

Papirus nr 1880 przechowywany w Muzeum Egipskim w Turynie zawiera relację z pierwszego odnotowanego w źródłach pisanych, jakbyśmy to dzisiaj powiedzieli, strajku robotniczego. Wydarzenia z nim związane miały miejsce w 29. roku panowania faraona Ramzesa III w Deir el-Medina - być może pamiętacie z poprzednich wpisów, że była to osada wysoko wykwalifikowanych rzemieślników zajmujących się budową i ozdabianiem królewskich grobowców.

Zgodnie z relacją, problemy zaczęły się - jak można się spodziewać - po tym, jak pracownicy z Deir el-Medina przestali otrzymywać należną im wypłatę w terminie

Skąd takie opóźnienia? Podstawową przyczyną była polityka faraona Ramzesa III, który za wszelką cenę starał się dorównać Ramzesowi II w przedsięwzięciach budowlanych oraz akcjach militarnych. Skutek tego był taki, że w pewnym momencie gospodarka kraju przestała nadążać za ambicjami władcy. Stopniowo pogłębiały się problemy ekonomiczne, a jednym z ich symptomów były coraz większe opóźnienia w dostawach zboża - podstawowego towaru, w którym m. in. wypłacano wynagrodzenia. Skarbiec państwa był mocno nadwerężony i jakby tego było mało, zanosiło się na to, że niebawem opustoszeje jeszcze bardziej - zbliżał się akurat jubileusz trzydziestolecia panowania faraona, na który nie szczędzono wydatków.

Podsumowując - wszystko to złożyło się na to, że obok Ramzesa w kraju zaczął panować Kryzys , który w końcu odczuli także pracownicy z Deir el-Medina.

Doszło do tego, że wypłata zaległego wynagrodzenia zaczęła się przeciągać tygodniami - a ponieważ podstawową formą wynagrodzenia w starożytnym Egipcie była żywność, można sobie wyobrazić, z jakimi problemami się to wiązało. Pracownicy zaczęli się skarżyć. Pierwszą, pokojową formą protestu było opuszczenie osady i okupowanie terenu nekropolii:

Rok 29, drugi miesiąc peretu (pora roku, w której ustępują wody Nilu), dzień 10. Tego dnia załoga (pracowników) minęła pięć posterunków wartowniczych na terenie nekropolii, mówiąc: „Jesteśmy głodni! Bo minęło już osiemnaście dni tego miesiąca” (odkąd mieli otrzymać zapłatę). I usiedli na tyłach świątyni Mencheperre (Totmesa III). Wtedy podszedł do nich skryba od zamkniętego Grobowca, a także dwóch brygadzistów, (dwóch) nadzorców i dwóch strażników, i krzyczeli do nich: „Wracajcie zatem (do pracy)”. Zarzekali się wielce (mówiąc): „Prosimy, pójdźcie, stoi za nami słowo faraona". Dzień spędzili w tym miejscu, a noc spędzili na terenie nekropolii.

Dwa dni później pracownicy ponownie opuścili swoje domy i udali się do świątyni Ramzesa II, spędzając noc przy jej wejściu. Duża część papirusu jest uszkodzona, ale zachowały się oświadczenia załogi i urzędników:

Powiedzieli im, że zwrócili się do nich z głodu i pragnienia, bo nie otrzymali ani odzieży, ani oliwy, ani ryb, ani jarzyn. Dlatego oni (urzędnicy) powinni napisać do faraona, swojego dobrego pana, i do wezyra, swojego zwierzchnika, aby zapewnić im środki do życia. Jeszcze tego samego dnia wydano im racje żywnościowe na pierwszy miesiąc peretu.

Niby fajnie Ale było to tylko rozwiązanie doraźne, które nie uwzględniało przyczyny problemu tkwiącej głębiej w systemie - w kolejnym miesiącu wypłaty znowu nie było. Zatrzymano wówczas dwóch robotników opuszczających osadę, by protestować (ich imiona to Kenena i Haj), jednak obaj odmówili powrotu, oświadczając:

Nie wrócimy, powiedz to swoim przełożonym! Naprawdę, nie dlatego, że byliśmy głodni, przeszliśmy (za mury). Mamy ważne oświadczenie do przekazania. Zaprawdę, zło dzieje się w tym miejscu (rządzonym przez) faraona!

Jak widać, na tym etapie nie chodziło już tylko o głód, ale także o zasady. Faraon miał obowiązek dbać o swoich poddanych - zobowiązywały go do tego prawa boskie i ludzkie. Kiedy przestał się z tego obowiązku wywiązywać, pracownicy z Deir el-Medina uznali, że trzeba coś z tym zrobić.

Jak dalej potoczyły się losy protestu? O tym w kolejnym wpisie

Ilustracja: Papirus nr 1880.

Poprzedni wpis w staroegipskich klimatach: starożytny sennik egipski.

#ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia #starozytnosc #starozytnyegipt #gruparatowaniapoziomu #qualitycontent #praca #kryzys #protesty

https://boards.4chan.org/pol/thread/437084550/jpmorgan-is-going-to-collapse-next-year#p437084550

Cholernie sensacyjne i nie musi być prawdą bo to 4chan wrzucam na dobranoc,sam jeszcze nie przeglądałem dokładnie ale wygląda to ciekawie.

Co jeśli nie za rok tylko wcześniej ?

#jpmorgan #4chan #zajebanez4chana #crimesagainstthechildren #spiseg #kryzys

Kryzys - Mam Dość

Jestem już zmęczony, mam tak dość...

https://youtu.be/35R-1artjHo

#muzyka #lata70 #lata80 #kryzys #polskirock #rock

Czemu Polacy nie żyją wesoło i z uśmiechem?

Zobaczmy:
W najlepszym przypadku wstajemy wcześnie rano, w najgorszym pracujemy w czterobrygadówce i co kilka dni śpimy o całkowicie innych porach, co jest skrajnie niezdrowe.

W pracy nas oszukują – nawet jak jesteś prezesem to zawsze ktoś cię kręci. Jak nie pracownicy, którzy wynoszą z zakładu co im się podoba, to rząd, który zmienia system podatkowy na coraz bardziej skomplikowany rok w rok.

„Tu jest Polska i tu się zapierdala” – mało który Polak nie pracuje ponad siły.

Mamy więc kraj, w którym pracujemy niemal najwięcej godzin rocznie w UE – jednak Polacy pracują znacznie ciężej niż inne narody, biorą też więcej nadgodzin i to wszystko za znacznie mniejsze pieniądze. Nie pracujemy najbardziej wydajnie i dokładnie w Europie, jednak Polak w jeden dzień w fabryce czy na budowie zrobi nieporównywalnie więcej niż taki Grek, Hiszpan, Holender, Szwed i tak dalej…

Pracujemy dużo, długo, ciężko, za małe pieniądze, na wiele różnych zmian, w niezdrowych warunkach i co chwilę ktoś nas oszukuje – najmocniej rząd, który od 1939 nigdy nie był propolski – niemal każda ustawa nawet jak pomaga Polsce, to innym narodom pomaga bardziej.

Nawet jak w rodzinie pracuje tylko jedna osoba – przykładowo ojciec, to samym tym, że robi po 46-60h tygodniowo za psi pieniądz całymi latami, po pracy swój „humor” przenosi na rodzinę. A nawet jakby chciał po prostu odpocząć to i tak często albo będzie go jeszcze męczyć „nowoczesna” żona, która mimo bezrobocia potrafi dzielić obowiązki w domu 50/50, albo teściowa.

Polska jest pięknym krajem a Polska kultura jest naprawdę fajna – muzyka, książki, seriale, filmy, nasz sposób bycia, świętowania czy organizowania zabaw i festiwali, niemniej tak długo, jak Polacy będą biorytmami pracującymi ponad siły w warunkach wykańczających fizycznie i psychicznie, takich jak czterobrygadówka, oraz będziemy zarządzani przez polityków, którzy niemal wyłącznie szkodzą Polsce*, tak długo nie będziemy chodzić uśmiechnięci.

*Przykładowo za PiSu średnia siła nabywcza zarobków przeciętnej rodziny spadła w 8lat o ponad 20%, a dodatkowo ilość Polaków zmalała, bo sporo wyjechało, dużo umarło a mało kto się urodził.

#polska #polityka #rodzina  #kryzys #gospodarka #polskagospodarka #ekonomia #bekazpisu

. #heheszki #kryzys

Kryzys warzywowy - analiza kwartalnych wskaźników cen
Cześć, bazując na dość ważnym i medialnym ostatnio temacie postanowiłem zbadać, czy faktycznie mamy do czynienia z kryzysem na rynku warzyw. Analizy dokonałem w oparciu o ceny hurtowe Warszawsko Rolno Spożywczego Rynku Hurtowego "Bronisze" S.A. Wybrany przeze mnie koszyk produktów obejmuje 11 rodzajów płodów rolnych, które z racji popularności według mnie dość dobrze wpasowują się w kanon polskiej kuchni. Metoda pomiaru obejmuje kwartalne porównanie cen, co ma swoją zasadność, zważywszy na sezonowość produkcji rolnej. Wyniki badania przedstawiono na grafice poniżej. Największe wahania wskaźników cen odnotowano dla cebuli białej, marchwi oraz pomidorów malinowych. Osobiście uważam, że najbardziej interesującym przypadkiem spośród badanych jest pokaźny wzrost ceny cebuli, który wynosi 275% w ujęciu rocznym. Wyniki rzucają nieco światła na możliwość dokonania analizy spekulacyjnej dotyczącej handlu na rynku hurt-detal, co jednak jest tematem znacznie szerszym i zasługuje na osobny temat rozważań.
Źródło:
https://wiescirolnicze.pl/ceny-rolnicze/warzywa/
#ekonomia #gospodarka #inflacja #kryzys #europa #polska #ciekawostki #warzywa

Że akurat mam urlop popatrzyłem dokładniej i taka rada koledzy i koleżanki: miejcie trochę gotówki i nie trzymajcie za dużo w bankach. To nie jest jeszcze nic pewnego,ale w Stanach banki powiązane z "elitami" zaczynaja chyba padakę jeśli tendencja się utrzyma problem dotrze do nas za max kilka tygodni.
Nie mam pojęcia czy to jest przygrywka do CBDC czy nie, możliwe że jest to kolejne sianie paniki tak jak z wojną i covidkiem (strzeżmy się id marcowych, co roku w marcu nowa narracja od tych ciuli). Niewątpliwie zamieszanie może być w #finanse
https://tvn24.pl/biznes/ze-swiata/usa-upadlosc-signature-bank-tuz-po-silicon-valley-bank-klienci-wydzwaniali-aby-upewnic-sie-ze-ich-pieniadze-sa-bezpieczne-6821091
#banki #wiadomosciswiat #kryzys #spiseg #teoriaspiskowa

No kurwa niedziwne, że żarcia nie mają, jak sobie urządzają zawody w turlaniu nim.
#uk #wielkabrytania #jedzenie #kryzys