#heheszki #jezykiobce

Narodziny języka esperanto

Słaby lekarz i życiowy nieudacznik – mówili złośliwi krewni. Mieli rację. Na szczęście Ludwik Zamenhof był również marzycielem. Dzięki temu wymyślił jeden z najdoskonalszych języków świata. Światło dzienne ujrzał on 26 lipca 1877 roku w Warszawie, gdy ukazała się "Unua Libro", książka do nauki esperanto.

Ludwik od dziecka miał niebywały talent do języków. Gdy miał 15 lat (w roku 1874) władał płynnie sześcioma. Pięć lat później pierwsza, acz niedoskonała jeszcze wersja lingwe universala – jak nazwał swoje dzieło – była gotowa. Ojciec, filolog Marek Mordche Zamenhof, wolał jednak, by Ludwik poszukał bardziej dochodowego zajęcia. Wysłał go na studia medyczne do Moskwy, a efekt jego kilkuletnich prac – czyli notatki i zeszyty z opracowanymi zasadami gramatyki oraz słownictwem – spalił.

Część biografów Zamenhofa uważa, że to nie ojciec, a sam Ludwik zniszczył zapiski, kiedy usłyszał o opracowaniu przez niemieckiego duchownego Jana Marcina Schleyera nowego języka, nazwanego volapük – od przekształcenia dwóch słów angielskich: „world” (świat) i „speak” (mówić). Zamenhof przyznawał potem, że załamał się na wieść o tym, że Schleyer go ubiegł, wrócił jednak do prac nad lingwe universala, gdy poznał bliżej volapük i zauważył, jak bardzo jest niedoskonały. Bez problemu odtworzył puszczone z dymem, ale zapamiętane zasady i słowa.

Dyplom medyczny odebrał na Uniwersytecie Warszawskim. Praktyka lekarska jednak mało go interesowała. Nie był dobrym lekarzem. Każdą wolną chwilę poświęcał swojej pasji. „Przez sześć lat pracowałem, udoskonalając i wypróbowując język” – wspominał. Zbliżał się do ideału. Ale wtedy zaczęło brakować pieniędzy na życie.

„Wyjechałem do litewskiej wsi Wiejsieje, gdzie rozpocząłem lekarską praktykę” – wspominał epizod w roli wiejskiego doktora. „Zauważyłem, że nie jest mi dane być internistą, ze względu na moją nadwrażliwość, szczególnie w przypadku cierpień umierających ludzi. Wróciłem do Warszawy i zdecydowałem się na specjalizację chorób oczu. Przez sześć miesięcy pracowałem jako okulista w jednym z warszawskich szpitali, później przez jakiś czas w Wiedniu i pod koniec 1886 r. powróciłem do Warszawy”.

Gdyby wtedy nie poznał Klary Silbernik, pewnie zostałby zapamiętany wyłącznie jako niezbyt zdolny lekarz okulista.

Klara, oprócz urody, miała jeszcze inną zaletę – bogatego ojca, kowieńskiego kupca Aleksandra Silbernika. Ludwik poznał ją zimą 1886 r. i po kilku tygodniach oboje ustalili nie tylko datę ślubu, lecz również wysokość posagu, w ramach którego Ludwik dostał od przyszłego teścia pokaźną kwotę zaliczki na przygotowanie pierwszej książki do nauki nowego języka. Ludwik ożenił się z Klarą 9 sierpnia 1887 roku, kilka tygodni po ukazaniu się podręcznika „Unua Libro” z podstawowymi regułami esperanto. Nazwa wzięła się od pseudonimu Dr Esperanto, pod którym Zamenhof opublikował pierwszą książkę. Część lingwistów zareagowała entuzjastycznie na język, który z jednej strony w swym brzmieniu przypominał mieszaninę słów pochodzących z różnych zakątków Europy, a z drugiej – rzeczowymi regułami ujmował je w jasno określoną całość.

W prasie przeważały jednak chłodne recenzje. Krytykowano nie tyle samo esperanto, co raczej po prostu ideę wprowadzenia międzynarodowego języka. Zamenhof nie rezygnował i wydawał kolejne podręczniki, przekłady i słowniki. Stanął wtedy na krawędzi bankructwa.

„Wkrótce esperanto pochłonęło większość pieniędzy mojej żony, a reszta poszła na bieżące wydatki, gdyż dochody z mojej praktyki lekarskiej były mizerne. Pod koniec 1889 r. zostaliśmy bez kopiejki” – wspominał Ludwik Zamenhof w liście z 1905 r. do Alfreda Michaux, francuskiego prawnika i esperantysty. „Smutne było wtedy moje życie” – dodawał. „Musiałem opuścić Warszawę i poszukiwać chleba gdzieś indziej. Moja żona udała się z dzieckiem do swojego ojca, a ja w listopadzie 1899 r. do miasta Chersoń (wówczas na południu Rosji, dziś w Ukrainie), gdzie była tylko jedna okulistka, a gdzie miałem nadzieję znaleźć chleb dla rodziny” – podkreślał.

„Czasami po prostu nie miałem co jeść. Nie wiedzieli o tym ani moi krewni, ani moja żona, bo nie chciałem jej smucić, a w moich listach cały czas pocieszałem ją, że jest mi dobrze” – przyznawał.

Zadłużony coraz mocniej, przeprowadził się Grodna, dokąd zabrał już żonę z dwojgiem dzieci. Ale nic się nie zmieniło, po czterech chudych latach – za namową teścia – z rodziną wrócił do Warszawy.

„Stan mojej duszy był koszmarny. Wydawało mi się, że oszaleję z beznadziei” – pisał do Alfreda Michaux. „Lecz w końcu moja okulistyczna praktyka zaczęła przynosić pierwsze radości i w 1901 r. była na tyle dobra, że moje przychody w pełni pokrywały wydatki”. Dodawał jednak, iż jego pacjenci są biedakami i jest zmuszony przyjmować po 30-40 osób dziennie, „by mieć tyle, ile inni za 5-10”.

Kiedy on głodował, esperantyzm rozkwitał. Za granicami mnożyły się publikacje książkowe i czasopisma wydawane w tym języku, lingwiści zrzeszali się w stowarzyszenia miłośników esperanto. W pierwszych latach XX wieku na całym świecie funkcjonowało ponad 700 organizacji esperanckich.

Źródło: Mariusz Nowik, „Doktor Esperanto”, „Newsweek Historia” 4/2017

Ilustracja: Ludwik Zamenhof. Fot. Forum

#jezykoznawstwo #jezykiobce #esperanto #ciekawostki

Dzień dobry pan Pustółka ( ͡° ͜ʖ ͡°)

https://streamable.com/t2ogsp

#zwierzaczki #ptaki #jezykiobce #heheszki

#jezykiobce #lingwistyka #etymologia

:tongue:

#jezykiobce #jezykangielski &źródło

No więc odjebało mi, i spróbuje nauczyć się norweskiego, bo podobno znając norweski dogadam sie ze szwedami i duńczykami XD

#naukajezykow #norwegia #jezykiobce

How the UN Translates Everything in Real-Time

https://www.youtube.com/watch?v=0lbFEMqO_gg

Jak ONZ tłumaczy wszystko na żywo

Sześć oficjalnych języków ONZ używanych na spotkaniach międzyrządowych i w dokumentach to arabski, chiński, angielski, francuski, rosyjski i hiszpański.

#unitednations #un #onz #jezykiobce #tlumaczenia #ciekawostki

#heheszki #humorobrazkowy #jezykiobce

:milky_way::night_with_stars:

Źródło: https://www.tiktok.com/@etymologynerd/video/7388184343572745503

#etymologia #jezykiobce #ciekawostkietymologiczne

When Chinese speakers try reading Japanese (without evwr having studied it)

:roll_of_paper:

Źródło: https://www.tiktok.com/@langfocus/video/7384446234636930320

#japonski #chiny #jezykiobce

hej językowe świry wróciłem ostatnio do nauki #niemiecki i potrzebna mi apka do tworzenia swoich fiszek, tworzonych na podstawie lekcji, które odbywam (do nauki ogólnego słownictwa polecam #Tobo). Słyszałem wiele dobrego o #anki i nawet ściągnąłem to, ale po stworzeniu jakichś 300 fiszek (całkiem sprawnie to poszło, bo można zeskanować tekst w zeszycie i samo tłumaczy, dodaje liczbę mnogą itp.) i przerobieniu pierwszego zestawu wyskakuje mi błąd xD

Co polecacie na #ios? Najlepiej żeby można było odpalić aplikację na #macos, ewentualnie na Windowsie, żebym mógł sobie wpisywać na lapku słowa, a potem uczyć się np. w tramwaju.

Znalazłem AnkiMobile, które jest płatne, co problemem nie jest, ale biorę po 129,99 z konta każdej drużyny i słucham Państwa opinii.

#jezykniemiecki #naukajezykow #jezykiobce

#heheszki #duolingo #jezykiobce

Indonesian is easy :flag-id:

Źródło: https://www.tiktok.com/@genesia.synclaire/video/7381453501177531681

#indonezja #indonezyjski #jezykiobce #deykuntiktok

Chińczycy jak widać też są inkluzywni. W tłumaczeniu.

Czy wy wiecie że też macie szyjkę macicy? Ale raczej nie w tym miejscu o którym myślicie.

#gender #jezykiobce #aliexpress #heheszki

Znaczek "@" w językach europejskich

#ciekawostki #mapporn #jezykiobce

Nie wiedziałem że Walijczycy są tak niemili:

#jezykiobce #angielski #ciekawostki #heheszki

Enava Enaver Enever Enova Enerva Eneva

Która nazwa by pasowała najlepiej do:

Nazwa partycji HDD 1 TB (jedna partycja 1 TB na jeden dysk)

ένα (czytane jako "ena") to z greckiego jeden.

I to ma pasować do dysków:

6 TB HDD z nazwą Hexer (od sześć)

1/4 TB SSD z na Quarter (od ćwierć)

Nazwa wartości liczbowej zagraniczna jest regułą.

Końcówka er wydaje się regułą, ale w sumie nie musi.

Jakiś niepolski znak wewnątrz nazwy wydaje się regułą (x, q, v).

Takie pytanie.

#ankieta #pytanie #jezykiobce #jezykpolski #jezykoznawstwo #sprzetkomputerowy #dyski

Natknąłem się na YT na dokument o Smoleńsku i taka tabliczka. Czym oni to k⁎⁎wa tłumaczyli? #rosyjski #jezykiobce #smolensk #youtube

Hej hejto! Jakie aplikacje polecacie do nauki języków - w tym momencie celuję w Hiszpański, jakieś podstawy mam. Mogę uczyć się po angielsku. #duolingo mi zdecydowanie nie podchodzi.

Preferuję naukę bez przesadnego nacisku na mówienie. Słuchanie ok. Uczę się raczej gdzieś w ciszy w przerwie, pomiędzy innymi obowiązkami / w pracy. Miło gdyby aplikacja miała darmowy okres próbny oraz możliwość przełączania pomiędzy językami.

#samodoskonalenie #jezykiobce #naukajezykow