Pierwsze Uniwersytety w średniowiecznej Europie i daty ich powstania.

#nauka #edukacja #szkola #ciekawostki #mapporn #mapy

Dzień dobry.
Jest nowe Astronarium! Tym razem o duuużym radioteleskopie

https://www.youtube.com/watch?v=-gWGWU0iW-8

#kosmos #astronomia #nauka #technologia #ciekawostki

A teraz niedzielna kawka i lektura ulubionej książki.
#ksiazki #rozwojosobisty #zwiazki #kobiety #heheszki #nauka

Prawie połowa dużych chińskich miast tonie, niektóre z nich gwałtownie

Jeden na dziesięciu mieszkańców nadmorskich miast w Chinach może w ciągu stulecia żyć poniżej poziomu morza w wyniku osiadania gruntu i zmian klimatycznych, wynika z artykułu opublikowanego dziś w Science.

Około 16% zmapowanego obszaru głównych chińskich miast "gwałtownie" opada, szybciej niż 10 milimetrów każdego roku. Jeszcze większy obszar, około 45%, tonie w "umiarkowanym" tempie, jak podaje artykuł, co oznacza trajektorię spadkową większą niż 3 mm rocznie. Dotknięte miasta obejmują stolicę Pekin, a także stolice regionów, w tym Fuzhou, Hefei i Xi'an.

Jak zauważa gazeta, w ciągu kilku dziesięcioleci jedna czwarta terenów przybrzeżnych Chin może zsunąć się poniżej poziomu morza, stwarzając "poważne zagrożenie" dla setek milionów ludzi mieszkających na wybrzeżu.

Świat tonie
Osiadanie ma miejsce, gdy ziemia opada w stosunku do poziomu morza, zwykle z powodu wydobycia wód podpowierzchniowych, skał lub innych zasobów.

W słynącej z nisko położonych terenów Holandii około jedna czwarta lądu obniżyła się poniżej poziomu morza. Przewiduje się, że do 2040 r. prawie jedna piąta światowej populacji będzie mieszkać na tonącym lądzie.

Dżakarta stała się najszybciej osiadającą stolicą na świecie, co skłoniło Indonezję do zaproponowania nowej stolicy.

[S:] @bojowonastawionaowca miałeś chyba o tym wpis, prawda?

W Stanach Zjednoczonych ponad 44 000 kilometrów kwadratowych ziemi, w 45 stanach zostało bezpośrednio dotkniętych osiadaniem, przy czym ponad 80% przypadków dotyczyło wydobycia wód gruntowych, często do celów rolniczych.

Utrata gruntu pod nogami
Autorzy łączą szereg czynników naturalnych i ludzkich z osiadaniem, takich jak głębokość podłoża w mieście, wyczerpywanie się wód gruntowych, ciężar budynków, korzystanie z systemów transportowych i górnictwo podziemne.

Poprzednie badania wykazały, że nadmierne wydobycie wód gruntowych jest kluczową przyczyną poważnego osiadania gruntów w miastach na całym świecie.

Istnieją również historie skutecznego łagodzenia skutków. Tokio spowolniło swój spadek z 240 mm rocznie w latach 60. do około 10 mm rocznie na początku XXI wieku, po przyjęciu przepisów ograniczających wypompowywanie wód gruntowych. Szanghaj w Chinach, który w latach 1921-1965 zapadł się o oszałamiające 2,6 metra, po wdrożeniu szeregu przepisów środowiskowych zmniejszył roczne tempo opadania do około 5 mm.

Podwójny cios
Wraz z zatapianiem się miast, globalny poziom mórz również rośnie, ze względu na skutki zmian klimatycznych. Ten podwójny efekt spowoduje, że 22-26% terenów przybrzeżnych Chin spadnie poniżej poziomu morza do 2120 roku.

Wei Meng, geofizyk z Graduate School of Oceanography na University of Rhode Island w Kingston, uważa te dane za "przerażające".

W 2022 r. Wei i jego koledzy odkryli, że w wielu nadmorskich miastach na całym świecie ląd opada szybciej niż podnosi się poziom mórz. Przewidują oni, że miasta te będą musiały stawić czoła powodziom "znacznie wcześniej" niż przewidują modele poziomu morza, jeśli nadal będą opadać w obecnym tempie.

Zmiany klimatyczne mogą zaostrzyć proces zatapiania na inne sposoby, na przykład wpływając na to, gdzie i kiedy pada deszcz - lub nie pada.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-01149-7

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Pamiętaj, że tag do obserwowania to:

> #sowietetate  <

Pozostałe:
#nauka #ciekawostki #chiny #zmianyklimatu #nature

Bardzo ciekawe badanie. Nic dziwnego, że "lewactwo" bardzo ciężko pracuje nad tym, żeby zwalczać męskość. Model silnego mężczyzny jest jedną z podstaw zdrowego, suwerennego społeczeństwa. Społeczeństwo, w którym ważną rolę pełnią silni mężczyźni, nie zaakceptowałoby modelu świata proponowanego przez "lewactwo".

Na marginesie dodam, że z całego serca polecam tę książkę: "Głaskologia" Miłosza Brzezińskiego. Gwarantuję, że nie pożałujesz tych skromnych 45 zł i będziesz bardzo zadowolony z lektury, kimkolwiek jesteś.

http://miloszbrzezinski.sklep.pl/produkt/ksiazka-glaskologia/

#ksiazki #badania #nauka #spoleczenstwo #mezczyzni #polityka #lewica #meskosc

A mogłem na lekcjach chemii i biologii się uczyć jak zrobić kuloodporne drewno, to bym pewnie pamiętał coś więcej niż to że mitochondrium napędza komórkę.

https://youtu.be/CglNRNrMFGM?si=28iy_kR7jEyJP1oh

#youtube #ciekawostki #chemia #biologia#nauka #edukacja

Formowanie się młodych gwiazd z dysków nie jest procesem spokojnym. Noworodkom gwiezdnym zdarza się "kichnąć" w dość widowiskowy sposób przy okazji rozrzucając materiał i rozładowując pola magnetyczne.

#astronomia #kosmos #nauka #ciekawostki

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/wyrzuty-strumieni-magnetycznych-moga-nam-powiedziec-o-formowaniu-sie-gwiazd

Latający Lis odkryty w gromadzie Hydry. Na ten moment nie wiadomo co to może być, skupisko namagnesowanej plazmy, tyle o obiekcie można powiedzieć. Więcej informacji uzyskamy zapewne dopiero po uruchomieniu czulszego, nowocześniejszego sprzętu.

#astronomia #kosmos #nauka #ciekawostki

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/odkrycie-rozproszonego-radiozrodla-w-gromadzie-w-hydrze

Dziwne zachowanie najbliższego do Ziemi magnetara. Najpierw nieoczekiwana aktywacja, teraz wysyła sygnał spolaryzowany kołowo. Tego drugiego efektu nigdy wcześniej nie zarejestrowano. Badacze mają przypuszczenia, że takie skręcenie polaryzacji wywołuje plazma znajdująca się nad którymś z biegunów gwiazdy neutronowej.

#astronomia #kosmos #nauka #ciekawostki

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/astronomowie-wykrywaja-bezprecedensowe-zachowanie-pobliskiego-magnetara

Niedawno pojawił się fajny artykuł o burzach piaskowych w Azji.

Śmiercionośne burze piaskowe nawiedzają Azję każdej wiosny - teraz sztuczna inteligencja może pomóc je przewidzieć

Ponieważ coroczne zjawisko po raz kolejny uderza w Azję Wschodnią, naukowcy ciężko pracują, aby lepiej przewidzieć, w jaki sposób wpłynie ono na ludzi.

Jak donoszą państwowe media, pod koniec ubiegłego miesiąca ludzie mieszkający w niektórych częściach chińskiej Mongolii Wewnętrznej zobaczyli, że ich niebo przybrało mętnożółty kolor. Mieszkańcom nakazano pozostanie w domach, ponieważ prędkość wiatru osiągnęła 100 kilometrów na godzinę, a widoczność spadła poniżej 90 metrów. W weekend mieszkańcy Pekinu zostali ostrzeżeni, aby zamknąć okna i podjąć środki ostrożności, ponieważ pył zbliżył się do miasta po przejściu przez części Mongolii i Mongolii Wewnętrznej.

Burza piaskowa występuje, gdy silne wiatry omiatają suche obszary, takie jak pustynie, podnosząc cząsteczki pyłu z ziemi i unosząc je w powietrze, czasami nawet na wysokość 1500 metrów.

"Pył i wiatr mogą łączyć się, tworząc ogromne, szybko poruszające się ściany pyłu, które przemieszczają się na duże odległości" - mówi Chen Siyu, naukowiec zajmujący się atmosferą na Uniwersytecie Lanzhou w Chinach.

Burze unoszą również bakterie i toksyczne cząsteczki metali, co czyni je potencjalnie szkodliwymi dla zdrowia ludzi i środowiska.

Podczas burz pyłowych śmiertelność z powodu chorób układu krążenia wzrasta o 25%, a z powodu chorób układu oddechowego o 18%. Szacunki pokazują, że utrata wody i składników odżywczych w glebie, spowodowana tymi burzami, może zmniejszyć plony w Mongolii nawet o 24%.

Na całym świecie 334 miliony ludzi jest dotkniętych burzami piaskowymi i pyłowymi, a największym źródłem pyłu jest pustynia Sahara w Afryce.

Więcej w artykule.
https://www.nature.com/articles/d41586-024-01076-7

#sowietetate #ciekawostki #nauka #azja #chiny

Badania nad nieuchwytną ciemną materią są teraz jednym z głównych kierunków, na których skupia się uwaga badaczy nauk o kosmosach. Ww. materia całkowicie bez przeszkód przenika Ziemię, nas czy Słońce. Pojawil się pomysł, że gwiazdy neutronowe (masa naszego Słonka skompresowana do wielkości dużego miasta) są na tyle gęste by przeszkadzać temu procesowi. Inaczej mówiąc, ciemna materia wewnątrz takich obiektów musi wytracać energię i podgrzewać je, a to jest już jak najbardziej mierzalne. W wyliczeń wynika, że taki proces jest szybki, dzięki temu stosunkowo łatwy do zarejestrowania przez nasze instrumenty badawcze.

#astronomia #kosmos #nauka #ciekawostki

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/gwiazdy-neutronowe-kluczem-do-zrozumienia-nieuchwytnej-ciemnej-materii

Witam! Za skromne 45 złotych kupiłem książkę popularnonaukową pt.: "Głaskologia", autorstwa Miłosza Brzezińskiego. Jakże świetnie się to czyta!

Niezwykle ciekawe tematy na temat ludzkich zachowań i relacji między ludźmi przedstawione są w sposób bardzo przystępny, atrakcyjny, niekiedy humorystyczny. Wciąga od pierwszych chwil i trudno jest się od niej oderwać.

Poza tym książka jest wydana po prostu pięknie. Solidna, twarda okładka, kartki z papieru chyba najlepszej jakości, wizualny podział książki na sekcje, rozdziały, podtytuły po prostu oczarowuje elegancją, kolorystyką, klarownością. No i te czarne brzegi kartek, jako wisienka na torcie. Te 45 zł, to jakiś skandal, bo moim zdaniem książka jest warta znacznie więcej. Uważam, że to świetna okazja!

Polecam! Można ją kupić na stronie autora: https://miloszbrzezinski.sklep.pl/produkt/ksiazka-glaskologia/

#ksiazki #literatura #nauka #psychologia #ludzie #nauka