Świetlikowe drzewa Niektóre gatunki południowoazjatyckich świetlików z rodzaju Pteroptyx synchronizują swoje świecenie, jednak w inny sposób niż robią to świetliki Photinus carolinus i im podobne. Samce gatunków takich jak Pteroptyx malaccae i Pteroptyx tener tworzą liczne grupy i wspólnie sadowią się w koronie tego samego drzewa, a następnie emitują stamtąd synchroniczne błyski, by przywabić samice. Często wybierają do tego celu korony drzew namorzynowych rosnących przy brzegach wód, rozświetlając je setkami małych światełek i tworząc tym samym niezwykły efekt wizualny.

Świetliki południowoazjatyckie rozmnażają się przez cały rok, więc ich synchroniczny „spektakl” nie jest tak ograniczony czasowo jak ten w wykonaniu świetlików północnoamerykańskich. W południowej Tajlandii i Malezji regiony, w których można oglądać świetlikowe drzewa, cieszą się dużą popularnością wśród turystów. Tworzy to formę lokalnej ekoturystyki, która z jednej strony ma na celu zwrócenie uwagi na problem ochrony lasów namorzynowych, a z drugiej stanowi źródło dodatkowego dochodu dla miejscowych rybaków organizujących przewóz turystów łodziami do miejsc, gdzie znajdują się siedliska świetlików.

Niestety, ingerencja człowieka w środowisko naturalne sprawia, że populacja świetlików spada, a ich siedliska się kurczą. Świetliki z rodzaju Pteroptyx, podobnie jak wiele innych świetlików, są dość wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, sztuczne oświetlenie i głośne dźwięki, które je niepokoją.

Świecące synchronicznie świetliki zaobserwowane na Filipinach: link.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #azja #7ciekawostekprzyrodniczych

Skompane w złotym słońcu pole.

#tworczoscwlasna #natura #kadrypodslonce

Świetliki synchroniczne Photinus carolinus to jeden z niewielu gatunków północnoamerykańskich świetlików, których samce potrafią synchronizować swoje sygnały świetlne. Częstotliwość sygnałów zależy w pewnym stopniu od temperatury otoczenia, ale przeciętnie samce emitują w locie od czterech do ośmiu bardzo jasnych błysków w czasie od dwóch do czterech sekund – po czym robią sobie przerwę trwającą osiem do dwunastu sekund.

Samice „odpowiadają” dużo słabszym, pulsującym świeceniem w czasie, kiedy samce nie świecą – dzięki takiej synchronizacji samcom dużo łatwiej zauważyć potencjalne partnerki.

Wokół namierzonej samicy może się zgromadzić nawet około dwudziestu samców. Zalotnicy chodzą energicznie wokół niej, emitują sygnały świetlne, a czasem też próbują się na nią wspinać (lub w zamieszaniu próbują się wspinać na inne samce) – ostatecznie jednak to ona wybiera partnera. Niektóre samice wybierają pierwszego samca, który wyląduje w ich pobliżu, inne jednak są wybredne i mogą odrzucić nawet kilku kandydatów zanim się zdecydują.

Synchroniczne pokazy świetlików z gatunku Photinus carolinus są chętnie obserwowane przez turystów, a jedne z najbardziej znanych siedlisk tych owadów znajdują się w Parku Narodowym Great Smoky Mountains. Podczas tygodni, kiedy trwają gody świetlików, ruch turystyczny na tym obszarze jest ściśle regulowany.

Filmik: https://www.youtube.com/watch?v=0xtFZrm5620 - w bonusie na końcu świecące w ciemności grzyby

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #7ciekawostekprzyrodniczych

Femme fatale wśród świetlików Świetliki z rodzaju Photuris występują w Ameryce Północnej, mniej więcej od Wschodniego Wybrzeża po obszar Teksasu. Samice należące do tego rodzaju praktykują tak zwaną agresywną mimikrę i potrafią naśladować sygnały świetlne emitowane przez samice innych gatunków świetlików. Przywabionego w ten sposób samca czeka makabryczna niespodzianka - kiedy już znajdzie się blisko rzekomej „partnerki”, samica, zamiast odbyć z nim gody, chwyta go i pożera (drugie zdjęcie). Łupem samic z rodzaju Photuris padają głównie samce z rodzajów Photinus i Pyractomena.

Przyczyną takiego zachowania samic jest potrzeba pozyskania ważnej dla świetlików substancji chemicznej: lucybufaginy, która znajduje się w organizmach różnych gatunków świetlików, a dokładnie w ich hemolimfie (owadzi odpowiednik krwi). Ma ona znaczenie obronne i sprawia, że świetliki są wyjątkowo niesmaczne dla drapieżników takich jak pająki czy ptaki – wystarczy, że wydzielą kilka kropli hemolimfy z lucybufaginą i prześladowca zostawia je w spokoju.

Przedstawiciele rodzaju Photuris nie wytwarzają tej substancji na własną rękę – jednak ich samice potrafią „podkradać” ją z organizmów pożartych samców należących do innych gatunków. Na trzecim zdjęciu można zobaczyć, jak to działa. Po lewej samica z rodzaju Photuris, która nie ma lucybufaginy, zostaje upolowana i pożarta przez pająka. Po prawej samica, która pozyskała pomocną substancję, skutecznie się broni – pająk oddala się (zapewne z obrzydzeniem).

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #7ciekawostekprzyrodniczych

Astrologowie ogłaszają tydzień świetlika! Populacja ciekawostek o świetlikach zwiększa się

Poprzedni tydzień - ciekawostki o ważkach:

Larwa ważki jak ksenomorf

Ważka i jej złożone oczy

Bakteriobójcze skrzydła ważki

Ważka i tzw. poza obelisku

Ważki jak motyle (Rhyothemis)

Plamki na skrzydłach ważki

Głowa ważki

Poprzednie serie:

Ciekawostki o ćmach

Ciekawostki o motylach

Ciekawostki o konikach polnych i pasikonikach

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #7ciekawostekprzyrodniczych

A oto najciekawsze znalezisko pochodzące z tegorocznej wyprawy nad Bałtyk. Co roku kieszenie pełne kamieni, ale ślimaki znalazłem pierwszy raz. Okaz imponujący, 2 cm średnicy 😀

Dla zainteresowanych - chyba sylur albo ordowik, czyli trochę ponad 400 milionów lat.

#natura i trochę #zwierzeta

I #geologia choć jest jeden tylko obserwujący, być może ja.

Jak nie stracić głowy Głowa ważki, osadzona na bardzo krótkiej i bardzo cienkiej szyi, jest niezwykle ruchliwa i może obracać się nawet o sto osiemdziesiąt stopni - jednak ma to również swoje wady. Tak osadzona głowa jest dość wrażliwa na wszelkiego rodzaju przeciążenia i istnieje ryzyko, że przy zbyt mocnym szarpnięciu szyja mogłaby zwyczajnie nie wytrzymać.

Aby jakoś temu zaradzić, ewolucja wypracowała u ważek specjalny, unikatowy w świecie stawonogów system szkieletowo-mięśniowy ze specjalnymi wyrostkami rozmieszczonymi na szyi i przedpleczu. Wyrostki te u różnych gatunków wyglądają trochę inaczej, ale ich funkcja jest taka sama - w określonych sytuacjach blokują głowę owada w jednej pozycji, unieruchomiając ją i zabezpieczając ją przed przypadkowym urwaniem. Taka blokada jest szczególnie przydatna, kiedy ważka się pożywia i rozszarpuje ofiarę lub kiedy łączy się z innym osobnikiem w tak zwany tandem podczas godów.

Mechanizm ten, pomimo swojej wspaniałości, nie chroni jednak głowy ważki podczas walki.

Jeśli ważce zdarzy się zaatakować inną ważkę (w większości mniejszego osobnika innego gatunku), często stara się w pierwszej kolejności zdekapitować przeciwnika, ewentualnie zaczyna pożerać ofiarę właśnie od strony głowy. Niekiedy można nawet natknąć się na bezgłowe ofiary takich starć, którym udało się uciec - pozbawione głowy ciało ważki może jeszcze przez jakiś czas funkcjonować w takim stanie - lub na ważkę z wyjedzoną częścią głowy, zwykle w części szczytowej (trzecie zdjęcie).

Ważka może również stracić głowę w innych okolicznościach. Podczas godów, kiedy ważki łączą się w tandem, samiec chwyta samicę za tył głowy specjalnymi wyrostkami ulokowanymi na końcu odwłoka - tak połączone owady mogą latać razem nawet przez kilka dni. Jeśli z jakiegoś powodu blokada głowy u samicy nie uruchomi się lub przestanie działać, pani ważka może zostać przypadkowo zdekapitowana podczas bardziej gwałtownych manewrów powietrznych (ostatnie zdjęcie).

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #wazki

Skąd te plamki? Obserwując ważki można często zauważyć, że u większości gatunków każde ze skrzydeł ma niewielką, wydłużoną plamkę w górnej części – nawet jeśli skrzydło jest przezroczyste, plamka ta jest najczęściej kolorowa i wyraźnie widoczna.

Jest to tak zwana pterostygma lub plamka skrzydłowa. Znajdujące się w jej obrębie komórki są zwykle pogrubione lub zawierają pigmenty i sprawiają, że skrzydło jest w tym punkcie minimalnie cięższe niż gdzie indziej. Ma to znaczenie dla stabilizacji aerodynamicznej skrzydła i redukuje drgania, w szczególności podczas lotu ślizgowego. Badania przeprowadzone na jednym gatunku wykazały, że obecność plamek skrzydłowych pomaga ważce zwiększyć maksymalną prędkość lotu ślizgowego o 10 – 25 %.

Inną dość wyraźnie widoczną częścią skrzydła ważki jest węzełek, lekko zgrubiały punkt widoczny na przedniej krawędzi skrzydła wiążący główne żyłki – jest to element wzmacniający i jednocześnie amortyzujący.

Na pierwszym zdjęciu husarz władca (Anax imperator) z zaznaczonym węzełkiem (kolor jasnoniebieski) i pterostygmą (kolor ciemnoniebieski).

Pterostygma jest często intensywnie wybarwiona, jak np. u samca szablaka przepasanego (Sympetrum pedemontanum) (drugie zdjęcie).

Są też jednak gatunki ważek, które pomimo dość intensywnego ubarwienia nie mają wyraźnych, łatwych do rozróżnienia plamek skrzydłowych, jak np. ważka Trithemis aurora występująca w południowej, południowo-wschodniej i wschodniej części Azji. Samce tego gatunku wyróżniają się szkarłatnym ubarwieniem (trzecie i czwarte zdjęcie).

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #wazki

Ważki jak motyle Ważki z rodzaju Rhyothemis występujące w Afryce, Azji, Australii i na wyspach Pacyfiku mają tak barwne skrzydła, że czasem bywają mylone z motylami. Ze względu na trzepoczący lot bywają popularnie nazywane „fruwaczami” (ang. flutterers).

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #wazki

#heheszki #natura #odstraszanie

Ważka jak w pozie gimnastycznej Niekiedy można zaobserwować ważki przybierające podczas spoczynku ciekawą pozę przypominającą trochę stanie na rękach w ludzkim wydaniu – unoszą odwłok pionowo lub niemal pionowo nad głowę. Wydaje się, że takie zachowanie ma znaczenie dla termoregulacji i zapobiega przegrzaniu, minimalizując powierzchnię ciała ważki wystawioną na promieniowanie słoneczne w upalne dni.

Poza ta, zwana w języku angielskim „pozą obelisku” (ang. obelisk posture), została jak dotąd zaobserwowana u trzydziestu gatunków ważek z rodzin świteziankowatych (Calopterygidae), gadziogłówkowatych (Gomphidae) i ważkowatych (Libellulidae).

Ważki przybierają również określone pozy w celu podniesienia temperatury ciała – w szczególności chodzi tu o dostarczenie lub utrzymywanie ciepła w mięśniach odpowiedzialnych za poruszanie skrzydłami. Mogą na przykład ustawiać skrzydła tak, aby odbijać nimi światło słoneczne na siebie lub, jeśli siedzą na ciepłej powierzchni, mogą stworzyć ze skrzydeł „szklarnię” nad swoim tułowiem. Kiedy słońce jest nisko na niebie, mogą też podnosić lub opuszczać odwłoki, tak aby ich ciała były ustawione prostopadle do promieni słonecznych, maksymalizując w ten sposób powierzchnię, na którą padają. Chociaż może to przypominać „pozę obelisku”, jej cel jest odwrotny.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #wazki

Skroluj dalej, to tylko sroka pospolita spoglądająca w dal.

• Nikon D7000

• Tamron SP 70-300 mm f/4-5.6 Di VC USD

• Lightroom

#fotografia #mojezdjecie #natura #ptaki

Bakteriobójcze skrzydła Badania wykazały, że skrzydła ważek i cykad mają niezwykłe właściwości zapobiegające rozwijaniu się na nich bakterii i grzybów. Ich powierzchnie są pokryte tak zwanymi nanosłupkami, strukturami podobnymi do tępo zakończonych kolców, które rozmiarem odpowiadają mniej więcej komórkom drobnoustrojów. Bakterie osiadające na skrzydłach ważek żyją krótko - grzęzną w nanosłupkach, które deformują i przebijają ich błony komórkowe, dosłownie rozrywając je na strzępy.

Mechanizm ten zainspirował m.in. projekt antybakteryjnej nanopowłoki autorstwa badaczy z Institute of Bioengineering and Nanotechnology (IBN) w Singapurze. Powłoka ta docelowo miałaby mieć zastosowanie w powierzchniach często wchodzących w kontakt ze skórą, takich jak klamki, blaty stołów czy przyciski w windach.

#ciekawostki #przyroda #natura #owady #zwierzeta #nauka

Patrzy się

Podobnie jak większość owadów, ważki mają oczy złożone, zbudowane z tysięcy fasetek (oczek prostych) ułożonych jak mozaika. Takie oczy są pozbawione źrenic, mimo to jednak patrząc na niektóre ważki można odnieść wrażenie, że nie tylko mają źrenice, ale do tego zawsze patrzą prosto na obserwatora. To jednak tylko złudzenie optyczne. Ten przyciemniony obszar – pseudo źrenica – to część oka, na którą patrzymy prostopadle, a dokładnie dno oka widoczne w tych fasetkach, które są akurat ustawione na tej samej linii co soczewka i plamka żółta w oku obserwatora.

Poza dwojgiem dużych, złożonych oczu ważki mają także troje oczu prostych – tak zwane przyoczka - rozmieszczone na szczycie głowy. Pomagają one owadom określić natężenie oświetlenia w otoczeniu i zachodzące w nim zmiany.

Na pierwszym zdjęciu ważka równoskrzydła siedząca na łodydze rośliny

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #zwierzaczkl #owady