krajoznawstwo

Strumień Alicji wybijający ze Wzgórz Dylewskich oraz mapa LIDARowa wraz z profilem wysokości omawianego grodziska.

[https://streamable.com/9hoxd2](https://streamable.com/9hoxd2)

Do kawy, jeśli jeszcze nie piliście, zapraszam na wirtualny spacer w Krainie Sassenpille:
[https://www.hejto.pl/wpis/wielkanocny-spacer-krajobrazowy-po-krainie-zajecy-tzn-sasinow](https://www.hejto.pl/wpis/wielkanocny-spacer-krajobrazowy-po-krainie-zajecy-tzn-sasinow)

﻿[#wedrujzhejto](/tag/wedrujzhejto)﻿ ﻿[#zuchwedruje](/tag/zuchwedruje)﻿ ﻿[#zuchpostuje](/tag/zuchpostuje)﻿ ﻿[#wedrowki](/tag/wedrowki)﻿ ﻿[#krajoznawstwo](/tag/krajoznawstwo)﻿ ﻿[#turystyka](/tag/turystyka)﻿ ﻿[#historia](/tag/historia)﻿ ﻿[#ciekawostki](/tag/ciekawostki)﻿ ﻿[#polska](/tag/polska)﻿ ﻿[#ziemialubawska](/tag/ziemialubawska)﻿ ﻿[#przyroda](/tag/przyroda)﻿ ﻿[#spacer](/tag/spacer)﻿ ﻿[#warminskomazurskie](/tag/warminskomazurskie)﻿ #zuchspamuje

Strumień Alicji wybijający ze Wzgórz Dylewskich oraz mapa LIDARowa wraz z profilem wysokości omawianego grodziska.
https://streamable.com/9hoxd2
Do kawy, jeśli jeszcze nie piliście, zapraszam na wirtualny spacer w Krainie Sassenpille:
https://www.hejto.pl/wpis/wielkanocny-spacer-krajobrazowy-po-krainie-zajecy-tzn-sasinow
﻿#wedrujzhejto﻿ ﻿#zuchwedruje﻿ ﻿#zuchpostuje﻿ ﻿#wedrowki﻿ ﻿#krajoznawstwo﻿ ﻿#turystyka﻿ ﻿#historia﻿ ﻿#ciekawostki﻿ ﻿#polska﻿ ﻿#ziemialubawska﻿ ﻿#przyroda﻿ ﻿#spacer﻿ ﻿#warminskomazurskie﻿ #zuchspamuje

Strumień Alicji wybijający ze Wzgórz Dylewskich oraz mapa LIDARowa wraz z profilem wysokości omawianego

Kontynuując zwiedzanie granic **Ziemi Lubawskiej,** z okazji świąt wielkanocnych postanowiłem odwiedzić Krainę **Sassenpile - pogańskiego plemienia Sasinów**, a na nasze - **Zajęcy** - stąd wybór wielkanocnego spacerku wydał się oczywisty :smiley:

Zaczynając od początku, przedstawię pokrótce kim owi **Sasini** byli i posłużę się tu czysto wikipedią, bo dywagacji na ich temat bywa wiele, a żaden ze mnie naukowiec żeby stawiać twarde tezy:

![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/4e4a75892277c6409a5f9601cab4ac65.png)
**Ziemia Sasinów**, **Ziemia sasińska**, **Sasinia** (niem. _Sassen_, łac. _Terra Sossinensia_, lit. _Sasna_, prus. _Sasnis_) – kraina historyczna oraz terytorium plemienne, położone w południowo-zachodniej części Prus, zamieszkana przez plemię Sasinów.

Ziemia Sasinów obejmowała w przybliżeniu obszar Garbu Lubawskiego wraz z terytoriami nad rzekami: Drwęcą, Welem, Nidą, Omulew i Sawicą. Od wschodu graniczyła z Galindią, od północy z Pogezanią, na zachodzie z Pomezanią, na południowym zachodzie z ziemią chełmińską i z Mazowszem na południu. Obecnie jest to południowo-zachodnia część województwa warmińsko-mazurskiego.

Do miast leżących współcześnie na terenie Sasinii należą:
Ostróda, Działdowo, Nidzica, Lubawa, Nowe Miasto Lubawskie, Lidzbark Welski, Olsztynek, Wielbark i Miłomłyn.

Nieco więcej tu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemia\_Sasinów

Do rzeczy:

Można powiedzieć, że kontynuowałem swój wcześniejszy spacer **dawnym pograniczem**, które poprzednio opisywałem w kontekście granicy **Polsko-Niemieckiej** w czasach międzywojnia: [https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w](https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w)

No więc spacer zaczęliśmy pod jednym z kilku wiaduktów kolejowych, które pozostały tu po linii kolejowej **Samborowo - Turza Wielka,** a którą to po 'wyzwoleniu' terenów zabrała ze sobą bohaterska armia czerwona (wiadukty gdyby się dało też by pewnie zabrali), gdzieś pomiędzy wsiami **Glaznoty**, a **Zajączki** \- widać go z drogi biegnącej wzdłuż nasypu kolejowego i o ile nie jedziemy zbyt szybko to widać go z drogi.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/197ce633f5ce3f0accdc17041f4e8182.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/409a34dae5b2c6acb62d28781056d421.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/fce17cfce7a4808b0af28445163f378d.png)

Po przejściu pod wiaduktem trafiamy na szeroką polanę, która jest jednym z niewielu tak 'płaskich' miejsc na wzgórzach dylewskich, a sama w sobie jest pradawną doliną rzeki Gizeli / Gryźliny.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/111ce7f35b4024e92d7717fc71574498.png)

Dalej podążamy zanikającą już drogą, prowadzącą zapewne w zamierzchłych czasach do grodziska, a w tych nam bliższych - do młyna (_Zajączki_, a jakże)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/5bb92c3e8990a4fce1d067823380df74.png)

Dochodząc do lasu i podążając do obecnego koryta rzeki Gizeli, natykamy po drodze wiele wysięków i wybijających źródeł, a także relikty starego młyńskiego koryta, którego woda napędzała młyńskie koło (o ile relikty to nie za dużo powiedziane.. Można rzec - kamieni kupa i tyle).
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/142895dca9eea25a487fbda622e45790.png)

Do podnóży grodziska dochodzimy stosunkowo szybko, po około 500 metrach jesteśmy u jego podnóża i muszę wam powiedzieć, że ta górka robi wrażenie..
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/19a9f8d4e9166cbc8c7865961a753734.png)

Zdjęcia nie oddają tej głębi, ale profil wysokościowy może nieco pomóc w wyobraźni - od podstawy do szczytu mamy dość strome **50\. metrowe podejście!**

Widoczki z góry robią wrażenie, którego nijak nie da się oddać zdjęciem, ale spróbowałem :wink:
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/6b8989e94d0aef722b8425a2076d255b.png)

Samo grodzisko, jest obecnie oczywiście tylko 'dziurą w ziemi' i tu też potrzeba nam nieco wyobraźni, żeby to zobaczyć, ale po chwilowym rekonesansie staje się jasne dlaczego właśnie to miejsce zostało wybrane na budowę grodu - tak swoją drogą raczej na pewno najwyższej osady w tej formie na terenach północnej Polski.

![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/bf2abf6e5068d7c3895a7fdb619a167c.png)

Grodzisko znajduje się na krawędzi doliny rzeki Gizeli, ok. 1,2 km na płd. od wsi Zajączki. Obiekt otoczony jest wałem, którego wysokość sięga 8 metrów, a samo wzgórze od podstawy na około 50m.

Grodzisko powstało przez odcięcie części południowo-wschodniej wzgórza, na którym jest posadowione, głębokim przekopem, który pełnił funkcję suchej fosy, jeszcze dziś doskonale czytelnej w terenie, natomiast niemożliwej do pokazania na zdjęciach - ot górka :stuck_out_tongue_winking_eye:
W zach. części wału występuje wyraźne obniżenie stanowiące zapewne pozostałość po bramie wjazdowej.

Po krótkiej modlitwie do Wielkanocnego Sasina tzn. zajączka :wink: ruszyliśmy w kierunku południowym, starając się trzymać jednaj wysokości i oszczędzić sobie podejść :stuck_out_tongue_winking_eye: Mimo tego - co chwilę lądowaliśmy w rzecznej dolinie, którą płynął jakiś wiosenny strumyk by znów wspinać się kilkadziesiąt metrów stromym zboczem bez wyznaczonych ścieżek- łydki lubią to!

![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/785fd0063aab9b01a800da20e81a49d0.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/71b28893b57bd44d35a743c7c4e89d34.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/a22dba9db8417f52568b94fad7172588.png)
Źródełko Alicji powyżej :smiley:

Przeglądając regionalne mapy trafiłem też na info, że stosunkowo niedaleko znajduje się głaz narzutowy zwany **Obserwatorem**, a skoro coś ma nazwę to muszę to sprawdzić :grinning:

Chwile krążyliśmy, ale bez cienia wątpliwości chodzi o ten kamyk, usytuowany na jeszcze wyższym wzniesieniu od grodu i bez wątpienia w doskonałym punkcie obserwacyjnym
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/de43d4722f7846cf98811e6b8f02e102.png)

Osiągnąwszy dwa postawione przed sobą cele, postanowiliśmy nieco rozszerzyć naszą pentelkę, wrócić na właściwy brzeg rzeki i już wzdłuż niego oraz dawnej linii kolejowej wracać do domu. Schodząc w dolinę nieopatrznie spłoszyliśmy spore stado sarenek, a sama Gizela, którą jesienią można przekroczyć jednym krokiem, nie ułatwiała nam za bardzo powrotu :stuck_out_tongue_winking_eye:
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/e1ecfae2f8e6e5ab38b3a6d5bb729b55.png)

W Gizeli udało nam się również zaobserwować sporo żab, z których niektóre delikatnie wchodziły w słynną niebieską szatę godową :smiley:
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/86fae82c1a6356f1d45694561adc459f.png)

Kiedy już udało nam się przekroczyć rzekę, niemal dochodząc do Glaznot, ponownie wyszliśmy na pradolinę rzeki, by w oddali zobaczyć brzozy, przy których zaczynaliśmy nasz spacer.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/2f1dfcdd42e25cd61c6d53a4af44797f.png)

A z lasku z drugiej strony wyszły nas chyba pożegnać spłoszone wcześniej sarny
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/cff45778ff37133a330850e8e707c928.png)

Ponieważ otwarte przestrzenie zdają się nudne - dalej wracać postanowiliśmy dawnym nasypem kolejowym.

Mimo, że coraz bardziej zarośnięty, to dalej wyraźnie widoczny i wyczuwalny pod podeszwami.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/3897f6e9524d8b7e3ddfea367b3425d0.png)

Przed dojściem do auta udało się jeszcze zaobserwować obsychające już kwiaty Wawrzynka Wilczełyko, oraz moje pierwsze trafienie Czarki Szkarłatnej.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/63eec4dbb8c05a1f991d4a36069aea03.png)

Podsumowując: Spacer mimo, że krótki zaliczam jak najbardziej do udanych, wczesna wiosna to dobra pora do leśnych wędrówek na przełaj - dobra widoczność, brak zarośli i brak owadów :stuck_out_tongue_winking_eye:

Łażąc tak po okolicznych lasach, co i raz odkrywam gatunki i rzeczy, które wydawałoby się, że występują np. tylko w górach, albo w cieplejszym klimacie - serdecznie polecam zwiedzanie i zgłębianie historii waszych małych ojczyzn, czy jak kto woli mateczników.

No cóż, to by było na tyle - jak zwykle przydługo, ale łatwiej to przejść niż opisać :grinning:

Jeśli dotrwałeś do końca - zostaw komentarz - dyskusja to to co lubię najbardziej :stuck_out_tongue_winking_eye:

﻿[#wedrujzhejto](/tag/wedrujzhejto)﻿ ﻿[#zuchwedruje](/tag/zuchwedruje)﻿ ﻿[#zuchpostuje](/tag/zuchpostuje)﻿ ﻿[#tworczoscwlasna](/tag/tworczoscwlasna)﻿ ﻿[#wedrowki](/tag/wedrowki)﻿ ﻿[#krajoznawstwo](/tag/krajoznawstwo)﻿ ﻿[#turystyka](/tag/turystyka)﻿ ﻿[#historia](/tag/historia)﻿ ﻿[#ciekawostki](/tag/ciekawostki)﻿ ﻿﻿[#polska](/tag/polska)﻿ ﻿[#ziemialubawska](/tag/ziemialubawska)﻿ ﻿[#przyroda](/tag/przyroda)﻿ ﻿[#spacer](/tag/spacer)﻿ ﻿[#warminskomazurskie](/tag/warminskomazurskie)

Kontynuując zwiedzanie granic Ziemi Lubawskiej, z okazji świąt wielkanocnych postanowiłem odwiedzić Krainę Sassenpile - pogańskiego plemienia Sasinów, a na nasze - Zajęcy - stąd wybór wielkanocnego spacerku wydał się oczywisty :smiley:
Zaczynając od początku, przedstawię pokrótce kim owi Sasini byli i posłużę się tu czysto wikipedią, bo dywagacji na ich temat bywa wiele, a żaden ze mnie naukowiec żeby stawiać twarde tezy:

Ziemia Sasinów, Ziemia sasińska, Sasinia (niem. Sassen, łac. Terra Sossinensia, lit. Sasna, prus. Sasnis) – kraina historyczna oraz terytorium plemienne, położone w południowo-zachodniej części Prus, zamieszkana przez plemię Sasinów.
Ziemia Sasinów obejmowała w przybliżeniu obszar Garbu Lubawskiego wraz z terytoriami nad rzekami: Drwęcą, Welem, Nidą, Omulew i Sawicą. Od wschodu graniczyła z Galindią, od północy z Pogezanią, na zachodzie z Pomezanią, na południowym zachodzie z ziemią chełmińską i z Mazowszem na południu. Obecnie jest to południowo-zachodnia część województwa warmińsko-mazurskiego.
Do miast leżących współcześnie na terenie Sasinii należą:
Ostróda, Działdowo, Nidzica, Lubawa, Nowe Miasto Lubawskie, Lidzbark Welski, Olsztynek, Wielbark i Miłomłyn.
Nieco więcej tu: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemia\_Sasinów
Do rzeczy:
Można powiedzieć, że kontynuowałem swój wcześniejszy spacer dawnym pograniczem, które poprzednio opisywałem w kontekście granicy Polsko-Niemieckiej w czasach międzywojnia: https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w
No więc spacer zaczęliśmy pod jednym z kilku wiaduktów kolejowych, które pozostały tu po linii kolejowej Samborowo - Turza Wielka, a którą to po 'wyzwoleniu' terenów zabrała ze sobą bohaterska armia czerwona (wiadukty gdyby się dało też by pewnie zabrali), gdzieś pomiędzy wsiami Glaznoty, a Zajączki - widać go z drogi biegnącej wzdłuż nasypu kolejowego i o ile nie jedziemy zbyt szybko to widać go z drogi.



Po przejściu pod wiaduktem trafiamy na szeroką polanę, która jest jednym z niewielu tak 'płaskich' miejsc na wzgórzach dylewskich, a sama w sobie jest pradawną doliną rzeki Gizeli / Gryźliny.

Dalej podążamy zanikającą już drogą, prowadzącą zapewne w zamierzchłych czasach do grodziska, a w tych nam bliższych - do młyna (Zajączki, a jakże)

Dochodząc do lasu i podążając do obecnego koryta rzeki Gizeli, natykamy po drodze wiele wysięków i wybijających źródeł, a także relikty starego młyńskiego koryta, którego woda napędzała młyńskie koło (o ile relikty to nie za dużo powiedziane.. Można rzec - kamieni kupa i tyle).

Do podnóży grodziska dochodzimy stosunkowo szybko, po około 500 metrach jesteśmy u jego podnóża i muszę wam powiedzieć, że ta górka robi wrażenie..

Zdjęcia nie oddają tej głębi, ale profil wysokościowy może nieco pomóc w wyobraźni - od podstawy do szczytu mamy dość strome 50. metrowe podejście!
Widoczki z góry robią wrażenie, którego nijak nie da się oddać zdjęciem, ale spróbowałem :wink:

Samo grodzisko, jest obecnie oczywiście tylko 'dziurą w ziemi' i tu też potrzeba nam nieco wyobraźni, żeby to zobaczyć, ale po chwilowym rekonesansie staje się jasne dlaczego właśnie to miejsce zostało wybrane na budowę grodu - tak swoją drogą raczej na pewno najwyższej osady w tej formie na terenach północnej Polski.

Grodzisko znajduje się na krawędzi doliny rzeki Gizeli, ok. 1,2 km na płd. od wsi Zajączki. Obiekt otoczony jest wałem, którego wysokość sięga 8 metrów, a samo wzgórze od podstawy na około 50m.
Grodzisko powstało przez odcięcie części południowo-wschodniej wzgórza, na którym jest posadowione, głębokim przekopem, który pełnił funkcję suchej fosy, jeszcze dziś doskonale czytelnej w terenie, natomiast niemożliwej do pokazania na zdjęciach - ot górka :stuck_out_tongue_winking_eye:
W zach. części wału występuje wyraźne obniżenie stanowiące zapewne pozostałość po bramie wjazdowej.
Po krótkiej modlitwie do Wielkanocnego Sasina tzn. zajączka :wink: ruszyliśmy w kierunku południowym, starając się trzymać jednaj wysokości i oszczędzić sobie podejść :stuck_out_tongue_winking_eye: Mimo tego - co chwilę lądowaliśmy w rzecznej dolinie, którą płynął jakiś wiosenny strumyk by znów wspinać się kilkadziesiąt metrów stromym zboczem bez wyznaczonych ścieżek- łydki lubią to!



Źródełko Alicji powyżej :smiley:
Przeglądając regionalne mapy trafiłem też na info, że stosunkowo niedaleko znajduje się głaz narzutowy zwany Obserwatorem, a skoro coś ma nazwę to muszę to sprawdzić :grinning:
Chwile krążyliśmy, ale bez cienia wątpliwości chodzi o ten kamyk, usytuowany na jeszcze wyższym wzniesieniu od grodu i bez wątpienia w doskonałym punkcie obserwacyjnym

Osiągnąwszy dwa postawione przed sobą cele, postanowiliśmy nieco rozszerzyć naszą pentelkę, wrócić na właściwy brzeg rzeki i już wzdłuż niego oraz dawnej linii kolejowej wracać do domu. Schodząc w dolinę nieopatrznie spłoszyliśmy spore stado sarenek, a sama Gizela, którą jesienią można przekroczyć jednym krokiem, nie ułatwiała nam za bardzo powrotu :stuck_out_tongue_winking_eye:

W Gizeli udało nam się również zaobserwować sporo żab, z których niektóre delikatnie wchodziły w słynną niebieską szatę godową :smiley:

Kiedy już udało nam się przekroczyć rzekę, niemal dochodząc do Glaznot, ponownie wyszliśmy na pradolinę rzeki, by w oddali zobaczyć brzozy, przy których zaczynaliśmy nasz spacer.

A z lasku z drugiej strony wyszły nas chyba pożegnać spłoszone wcześniej sarny

Ponieważ otwarte przestrzenie zdają się nudne - dalej wracać postanowiliśmy dawnym nasypem kolejowym.
Mimo, że coraz bardziej zarośnięty, to dalej wyraźnie widoczny i wyczuwalny pod podeszwami.

Przed dojściem do auta udało się jeszcze zaobserwować obsychające już kwiaty Wawrzynka Wilczełyko, oraz moje pierwsze trafienie Czarki Szkarłatnej.

Podsumowując: Spacer mimo, że krótki zaliczam jak najbardziej do udanych, wczesna wiosna to dobra pora do leśnych wędrówek na przełaj - dobra widoczność, brak zarośli i brak owadów :stuck_out_tongue_winking_eye:
Łażąc tak po okolicznych lasach, co i raz odkrywam gatunki i rzeczy, które wydawałoby się, że występują np. tylko w górach, albo w cieplejszym klimacie - serdecznie polecam zwiedzanie i zgłębianie historii waszych małych ojczyzn, czy jak kto woli mateczników.
No cóż, to by było na tyle - jak zwykle przydługo, ale łatwiej to przejść niż opisać :grinning:
Jeśli dotrwałeś do końca - zostaw komentarz - dyskusja to to co lubię najbardziej :stuck_out_tongue_winking_eye:
﻿#wedrujzhejto﻿ ﻿#zuchwedruje﻿ ﻿#zuchpostuje﻿ ﻿#tworczoscwlasna﻿ ﻿#wedrowki﻿ ﻿#krajoznawstwo﻿ ﻿#turystyka﻿ ﻿#historia﻿ ﻿#ciekawostki﻿ ﻿﻿#polska﻿ ﻿#ziemialubawska﻿ ﻿#przyroda﻿ ﻿#spacer﻿ ﻿#warminskomazurskie

Wielkanocny spacer krajobrazowy po krainie Zajęcy - tzn. Sasinów.

Takiej pogody nie można było przepuścić, więc niedzielnego poranka jeszcze podczas spaceru z psem napisałem do kumpla:
>\-Zaiste wędrowna dziś pogoda kamracie. Masz wolne 4 godzinki?
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/4af0364a1e0e8658eef1c7a21bde309a.png)
>O której ruszamy?
Zapytał krótko. Więc wyjazd postanowiony, a ja nawet nie miałem pomysłu na trasę, a co dopiero notatek z ciekawostkami, bateria na 20% bo nie podłączyłem w nocy - koniec świata.

Przejrzałem więc na szybko, co tam w ostatnim czasie podsyłałem znajomym i przypomniało mi się o zasłyszanej zimą legendzie - o stawie/bagnie zwanym "**PIEKIEŁKO"**, które **nigdy nie zamarza!** a które miało znajdować się w dolinie rzeki **Gizeli** tudzież zwanej **Gryźliną** (możecie ją kojarzyć bo w styczniu też ją wspominałem przy okazji bardziej historycznego spaceru plebiscytowym pograniczem między Polską i Niemcami, z 1920 roku - tu podobnie jak wcześniej, było to odwieczne pogranicze jeszcze między poganami, później polsko-pogańskie itd. wspominałem o niej tu: [https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w](https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w) a obecnie rzeka jest granicą Gmin Lubawa i Ostróda, oraz Powiatów iławskiego i ostródzkiego)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/05c042d1dc5964097bb02fb90c1a110a.png)

Był to jakiś punkt zaczepienia, dodatkowo w zasięgu nóg znajdował się na starych mapach _Młyn Lichotki_, który też swego czasu planowałem nawiedzić idąc od strony Gierłoży. Nie pozostało nic innego jak wypośrodkować trasę.

Polną drogą udało nam się podjechać pod samą ścianę lasu i zostawić auto na skraju polany.
Skierowaliśmy się w kierunku rzeki i ruszyliśmy w las by już po chwili wyjść na dużą polanę tuż nad rzeką, czekały tam już na nas Żurawie (których klangor swoją drogą docierał do nas z każdej strony), które niechcący spłoszyliśmy..

Dochodząc do koryta rzeki, napotkaliśmy niestety pierwszy problem, którego nie dało się przewidzieć bez rekonesansu - łąki były ogrodzone niemal do samej rzeki, co przy wysokim stanie wody mocno utrudniało początkowe metry..
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/6fcd46f952cc4be17e9231a396274079.png)
Na szczęście (nasze) przed samym rozlewiskiem utworzonym przez bobry udało się znaleźć dziurę w siatce i obejść kawałek łąką, po to by wrócić nad rzekę za wspominanymi rozlewiskami.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/28ae16d898c0cd67093514f98c3c3c80.png)
Jakże poprawił nam się humor gdy okazało się, że za spiętrzeniem wody stoi bobrza tama, która zupełnie zmieniła koryto rzeki!
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/35312cb359ff5e6039e0a2144bb33649.png)

To były doskonałe okoliczności aby zrobić sobie przerwę przy kojącym szumie przelewającej się wody i śpiewie rozmaitych ptaków. Po cichu liczyliśmy też, że może jakiś bobrzy kolega pomacha nam ogonem, ale niestety - po chwili ruszaliśmy dalej.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/4954e6d6805638e4e44f3305fcef812b.png)

Dzięki bobrzym przyjaciołom i ukształtowaniu terenu musieliśmy nieco odbić od koryta rzeki i skierować się lasem w kierunku dawnej drogi prowadzącej do młyna.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/0da372d7547bac3bd7dca96407aeb0ae.png)

Przez cały czas szukaliśmy odpowiedniego przesmyku aby dostać się na drugą stronę rzeki, jednak po cichy liczyłem, że w miejscu byłego mostu znajdziemy odopowiednie przewężenie lub płyciznę i nie zawiodłem się.
Trafiliśmy na pozostałości mostku prowadzącego do młyna (młyn działał do 1945 roku) i zapewne od wtedy nikt mostkiem się nie interesował.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/bedb9b3683ca17e3f94e066a21181f9a.png)(trochę ﻿[#pokazmorde](/tag/pokazmorde)﻿ )
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/2c504e9108fa99f58736458698266c34.png)

W ten sposób udało nam się przedostać na teren starego młyna, po którym niestety trudno szukać jakichkolwiek śladów - pozostały jedynie pojedyncze fundamenty i jedynie po ukształtowaniu terenu można się domyślać jak tu wyglądało wcześniej.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/c465e351f1ea1dbe3dd369f277151c66.png)![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/03f5cd38140ab709c8a68d922767e134.png)

A był to młyn zapewne niezwykle ciekawy i z bogatą historią, jedyne zdjęcie jakie udało mi się znaleźć w archiwach przedstawia samo koło młyńskie.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/64e1845438cb5452266e8953365aa2ee.png)

Sam młyn z tego co mi się udało znaleźć założony został już w średniowieczu, a na pewno istniał już w 1601 roku:
>Już w XVI w. istniał tam folwark biskupi liczący trzy zagrody oraz biskupi Młyn Lichotki nad Gizelą. Młyn wraz z dwudziestoma dwoma morgami ziemi był oddany w dzierżawę. Gustav Liek w kronice „Miasto Lubawa w Prusach Zachodnich z uwzględnieniem Ziemi Lubawskiej” powołuje się na dokument dzierżawy datowany na 7 lipca 1601 roku.

Koniec jego funkcjonowania powiązany jest niestety z końcem ostatniego właściciela - **Gerharda Rosa.**
Mimo, że młyn pracował dla wszystkich sąsiadujących mieszkańców (znajdował się po stronie niemieckiej), a sam właściciel pomagał nawet Polakom podczas II wś. - wyzwoleńcza Armia Czerwona postąpiła zgodnie ze swoimi standardami, a więc po prostu **zastrzelili** młynarza.

Polacy pochowali go pod kamiennym młyńskim kołem i postawili krzyż w miejscu, w którym został zastrzelony przez Rosjan w lutym 1945 (a więc trafiliśmy mniej więcej w 79. rocznicę jego śmierci)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/3e8d8d7ed49b139e3db486aac315a9ba.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/6548671df40210b669ec7043efb7e8bd.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/7f77b21c1f2349a9ff4f8597e541e2de.png)

Po chwili zadumy ruszyliśmy dalej w kierunku **Gierłoży**, w poszukiwaniu dogodnego miejsca aby przeprawić się na 'Polską', a w tej chwili 'Lubawską' stronę rzeki.
Tu jednak dość szybko udało nam się trafić na stabilny naturalny most
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/aaaf2d5553c513a5aaffc0f8d9beb9a1.png)

Dalsza droga upłynęła nam już bez większych przeszkód, leśnymi ścieżkami kierowaliśmy się w kierunku zaparkowanego auta.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/2d951f7d7b0902427e77dfd3981fda38.png)

Spacer zaliczony, oznak wiosny niestety niewiele - poza kwitnącą Leszczyną i klangorem Żurawi. Nie udało się znaleźć Wawrzynka na co liczyłem - ale, może jeszcze się uda :wink:

Ostatecznie trasa wyszła krótsza niż zakładałem, a to dlatego, że jakiegoś szerszego planu nie miałem i ze względu na słabą baterię żadnymi mapami się nie posiłkowałem - wyszło i tak spoko!
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/fed05c3d47c7cf6473e5264ff4cc595c.png)

Jeśli doczytaliście do końca - zostawcie **siarczystego pieruna łognistego** lub zagajcie dyskusję komentarzem (zawsze mogłem się pomylić lub niechcący skłamać ;P)

﻿[#wedrowki](/tag/wedrowki)﻿ ﻿[#krajoznawstwo](/tag/krajoznawstwo)﻿ ﻿[#turystyka](/tag/turystyka)﻿ ﻿[#historia](/tag/historia)﻿ ﻿[#ciekawostki](/tag/ciekawostki)﻿ ﻿[#zuchpostuje](/tag/zuchpostuje)﻿ #zuchwedruje ﻿[#polska](/tag/polska)﻿ ﻿[#ziemialubawska](/tag/ziemialubawska)﻿ ﻿[#przyroda](/tag/przyroda)﻿ ﻿[#spacer](/tag/spacer)﻿ ﻿[#warminskomazurskie](/tag/warminskomazurskie)﻿ ﻿[#tworczoscwlasna](/tag/tworczoscwlasna)

Takiej pogody nie można było przepuścić, więc niedzielnego poranka jeszcze podczas spaceru z psem napisałem do kumpla:

-Zaiste wędrowna dziś pogoda kamracie. Masz wolne 4 godzinki?

O której ruszamy?
Zapytał krótko. Więc wyjazd postanowiony, a ja nawet nie miałem pomysłu na trasę, a co dopiero notatek z ciekawostkami, bateria na 20% bo nie podłączyłem w nocy - koniec świata.

Przejrzałem więc na szybko, co tam w ostatnim czasie podsyłałem znajomym i przypomniało mi się o zasłyszanej zimą legendzie - o stawie/bagnie zwanym &quot;PIEKIEŁKO&quot;, które nigdy nie zamarza! a które miało znajdować się w dolinie rzeki Gizeli tudzież zwanej Gryźliną (możecie ją kojarzyć bo w styczniu też ją wspominałem przy okazji bardziej historycznego spaceru plebiscytowym pograniczem między Polską i Niemcami, z 1920 roku - tu podobnie jak wcześniej, było to odwieczne pogranicze jeszcze między poganami, później polsko-pogańskie itd. wspominałem o niej tu: https://www.hejto.pl/wpis/przez-dawna-granice-spacer-krajoznawczy-pograniczem-ziemi-lubawskiej-i-mazur-a-w a obecnie rzeka jest granicą Gmin Lubawa i Ostróda, oraz Powiatów iławskiego i ostródzkiego)

Był to jakiś punkt zaczepienia, dodatkowo w zasięgu nóg znajdował się na starych mapach Młyn Lichotki, który też swego czasu planowałem nawiedzić idąc od strony Gierłoży. Nie pozostało nic innego jak wypośrodkować trasę.
Polną drogą udało nam się podjechać pod samą ścianę lasu i zostawić auto na skraju polany.
Skierowaliśmy się w kierunku rzeki i ruszyliśmy w las by już po chwili wyjść na dużą polanę tuż nad rzeką, czekały tam już na nas Żurawie (których klangor swoją drogą docierał do nas z każdej strony), które niechcący spłoszyliśmy..
Dochodząc do koryta rzeki, napotkaliśmy niestety pierwszy problem, którego nie dało się przewidzieć bez rekonesansu - łąki były ogrodzone niemal do samej rzeki, co przy wysokim stanie wody mocno utrudniało początkowe metry..

Na szczęście (nasze) przed samym rozlewiskiem utworzonym przez bobry udało się znaleźć dziurę w siatce i obejść kawałek łąką, po to by wrócić nad rzekę za wspominanymi rozlewiskami.

Jakże poprawił nam się humor gdy okazało się, że za spiętrzeniem wody stoi bobrza tama, która zupełnie zmieniła koryto rzeki!

To były doskonałe okoliczności aby zrobić sobie przerwę przy kojącym szumie przelewającej się wody i śpiewie rozmaitych ptaków. Po cichu liczyliśmy też, że może jakiś bobrzy kolega pomacha nam ogonem, ale niestety - po chwili ruszaliśmy dalej.

Dzięki bobrzym przyjaciołom i ukształtowaniu terenu musieliśmy nieco odbić od koryta rzeki i skierować się lasem w kierunku dawnej drogi prowadzącej do młyna.

Przez cały czas szukaliśmy odpowiedniego przesmyku aby dostać się na drugą stronę rzeki, jednak po cichy liczyłem, że w miejscu byłego mostu znajdziemy odopowiednie przewężenie lub płyciznę i nie zawiodłem się.
Trafiliśmy na pozostałości mostku prowadzącego do młyna (młyn działał do 1945 roku) i zapewne od wtedy nikt mostkiem się nie interesował.
(trochę ﻿#pokazmorde﻿ )

W ten sposób udało nam się przedostać na teren starego młyna, po którym niestety trudno szukać jakichkolwiek śladów - pozostały jedynie pojedyncze fundamenty i jedynie po ukształtowaniu terenu można się domyślać jak tu wyglądało wcześniej.

A był to młyn zapewne niezwykle ciekawy i z bogatą historią, jedyne zdjęcie jakie udało mi się znaleźć w archiwach przedstawia samo koło młyńskie.

Sam młyn z tego co mi się udało znaleźć założony został już w średniowieczu, a na pewno istniał już w 1601 roku:

Już w XVI w. istniał tam folwark biskupi liczący trzy zagrody oraz biskupi Młyn Lichotki nad Gizelą. Młyn wraz z dwudziestoma dwoma morgami ziemi był oddany w dzierżawę. Gustav Liek w kronice „Miasto Lubawa w Prusach Zachodnich z uwzględnieniem Ziemi Lubawskiej” powołuje się na dokument dzierżawy datowany na 7 lipca 1601 roku.

Koniec jego funkcjonowania powiązany jest niestety z końcem ostatniego właściciela - Gerharda Rosa.
Mimo, że młyn pracował dla wszystkich sąsiadujących mieszkańców (znajdował się po stronie niemieckiej), a sam właściciel pomagał nawet Polakom podczas II wś. - wyzwoleńcza Armia Czerwona postąpiła zgodnie ze swoimi standardami, a więc po prostu zastrzelili młynarza.
Polacy pochowali go pod kamiennym młyńskim kołem i postawili krzyż w miejscu, w którym został zastrzelony przez Rosjan w lutym 1945 (a więc trafiliśmy mniej więcej w 79. rocznicę jego śmierci)



Po chwili zadumy ruszyliśmy dalej w kierunku Gierłoży, w poszukiwaniu dogodnego miejsca aby przeprawić się na 'Polską', a w tej chwili 'Lubawską' stronę rzeki.
Tu jednak dość szybko udało nam się trafić na stabilny naturalny most

Dalsza droga upłynęła nam już bez większych przeszkód, leśnymi ścieżkami kierowaliśmy się w kierunku zaparkowanego auta.

Spacer zaliczony, oznak wiosny niestety niewiele - poza kwitnącą Leszczyną i klangorem Żurawi. Nie udało się znaleźć Wawrzynka na co liczyłem - ale, może jeszcze się uda :wink:
Ostatecznie trasa wyszła krótsza niż zakładałem, a to dlatego, że jakiegoś szerszego planu nie miałem i ze względu na słabą baterię żadnymi mapami się nie posiłkowałem - wyszło i tak spoko!

Jeśli doczytaliście do końca - zostawcie siarczystego pieruna łognistego lub zagajcie dyskusję komentarzem (zawsze mogłem się pomylić lub niechcący skłamać ;P)
﻿#wedrowki﻿ ﻿#krajoznawstwo﻿ ﻿#turystyka﻿ ﻿#historia﻿ ﻿#ciekawostki﻿ ﻿#zuchpostuje﻿ #zuchwedruje ﻿#polska﻿ ﻿#ziemialubawska﻿ ﻿#przyroda﻿ ﻿#spacer﻿ ﻿#warminskomazurskie﻿ ﻿#tworczoscwlasna

Spacer Krajoznawczy pograniczem rzeki Gizeli - Ziemia Lubawska. Pomierki - Młyn Lichotki - Gierłoż Polska - Pomierki

20 stycznia wraz z zaprzyjaźnioną "Fundacją Wybudowania" wybrałem się na spacer **pograniczem Ziemi Lubawskiej i Mazur** leżącej między wsiami **Lubstynek** (_Kl. Lobenstern)_ oraz **Glaznoty** _(Marienfelde)._

Granica ta, leżąca częściowo na naturalnej przeszkodzie - rzece **Gizeli** (zwanej również _Gryźliną_ bądź _Gryźlą)_ była odwieczną granicą oddzielającą od siebie jeszcze plemiona pruskie, a następnie po przyjęciu przez pruskiego/pogańskiego księcia plemienia **Sasinów - Surwabuno** wiary katolickiej w roku **1216r** (jeszcze przed przybyciem Krzyżaków) stała się północną granicą katolickiej już **Polski** i pogańskimi plemionami pruskimi.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/90f24f65045f24c85e0c5cc299585706.png)

Podczas spaceru skupiliśmy się jednak na nieco bliższych czasach, a więc okresie międzywojennym.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/66658d17e8a680a8c8402bf1471b969a.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/9af6e9f6bfa2c13fae96dcca61d2617a.png)

W 1920 roku, w wyniku **Wersalskiego traktatu pokojowego** kończącego pierwszą wojnę światową, przeprowadzano **plebiscyt** na **Warmii, Mazurach** i **Powiślu.** Mający na celu ustalenie przynależności poszczególnych, nadgranicznych wsi do **Polski** lub **Niemiec.**

Niestety - nie potoczył się on zbyt dobrze po myśli Polaków..
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/5c456b8d5099e6fec4c6988d70f156db.png)
Na mapie powyżej, kolorem czarnym na wykresach kołowych zaznaczono procent głosów w poszczególnych okręgach za przynależnością do **Polski.**

Samo głosowanie było delikatnie mówiąc - nieco zmanipulowane - lata germanizacji, tłumienie narodowościowych wydarzeń przez bojówki niemieckie, a zaowalowany wybór między **Polską**, a bliżej nieokreślonymi **Prusami Wschodnimi** (które dla ówczesnych ludzi były nieco oderwanymi terminami) i strach przed niemiecką zemstą - spowodowały niezwykle małą aktywność **Polaków** i przyłączenie tylko kilku przygranicznych miejscowości do **Polski** (co jak się okazuje było nad wyraz odważnym okazywaniem patriotyzmu i narażaniem się 'sąsiadom').

Wśród miejscowości przyłączonych do **Polski**, aż cztery były z moich okolic - **Lubstynek, Napromek, Czerlin i Groszki.**

Spacer rozpoczęliśmy we wsi **Lubstynek** przy kamieniu (a kamieni u nas co nie miara) upamiętniającym zwycięstwo Polski w plebiscycie, wysłuchaliśmy wspomnień sołtysa, którego dziadek osobiście głosował za Polskością.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/c97909790cb25ac616415f3054a795a5.png)

I mimo pogody iście dla 'koneserów', ruszyliśmy między polami w kierunku wsi **Glaznoty.**

Polodowcowe **Wzgórza Dylewskie** tworzą piękne widoki, a dość intensywna śnieżyca zamieniła wycieczkę w prawdziwie górską wyprawę.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/685c3a028e089b87902cf931e595f2e6.png)![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/c8737a0e12623168477b2c470d97dfed.png)

Po kilku kilometrach, pośrodku niczego :wink: Ukazała nam się z pod śniegu miedza - która jak się okazuje, jest tą granicą z 1920 roku - szału nie robi, ale i tak byłem pod wrażeniem, że pozostaje widoczna!
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/907b2ad5137fd8a21ed4d2526195df5d.png)

Sama granica, mimo otwartej niechęci Niemców do Polaków (i często vice versa) nie była jakoś specjalnie chroniona, bo i ta niechęć wśród sąsiadów nie była tak wielka - po 7km w każdą stronę panował mały ruch nadgraniczny - więc mieszkańcy mogli bez problemu się przemieszczać i handlować między sobą.

Brnąc dalej po kolana w zaspach, rozmawialiśmy też o polodowcowej historii regionu, wpływie lodowca na ukształtowanie terenu, który z kolei wpływał na późniejsze życie osadników tych nadgranicznych terenów, czy pozyskiwane przez nich materiały - głazy i kamienie w dużych ilościach.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/85ff42befeb202349f5b873bee55a10c.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/b98eae008e51b72183d68cad760aaad1.png)

Idąc dalej dotarliśmy do nieistniejącej już niestety linii kolejowej, łączącej niegdyś **Samborowo** z **Turzą Wielką** oraz jej największego wiaduktu z 1909 roku (zrewitalizowany i ładnie opisany w roku 2018) (zdjęcie tytułowe)

Sama wieś **Glaznoty** sama w sobie jest również niezwykle ciekawa, nieduża wieś posiadająca aż dwa kościoły (jeden ewangelicki (obecnie zamknięty), drugi katolicki) - co również w pewien sposób pokazuje, że te narodowościowe napięcia musiały być mniejsze w miejscowościach nadgranicznych i ludzie mimo wszystko żyli 'obok siebie'.

![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/9b42ca8591025d290bcc5354f198b4dc.png)
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/a295e8c7ade44240f9d56a22a7981291.png)

W drodze powrotnej zadymka nieco się nasiliła.
![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/0ba527bc31e4b84e4cb5fee7ed426e02.png)![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/b602b2b963c2ce94d327873fa2845f56.png)![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/e1c81037ddb63643bccd26e2538d1cff.png)

Ale sprawnie daliśmy radę i wróciliśmy na ognisko, przy którym poza pyszną kiełbaską można było się załapać na krajoznawcze fanty za poprawne odpowiedzi w quizie :grinning:

![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/fc417d2598cc4dbf703563945e250d5e.png)![](https://cdn.hejto.pl/uploads/posts/images/1200x900/564453ee97d9a5e67465eac500aa36b0.png)

Czekam na kolejne inicjatywy i każdemu polecam taki sposób spędzania czasu - to nasze małe ojczyzny świadczą najbardziej o tym **kim jesteśmy**, a historie - choćby nie wiem jak trudne, trzeba podtrzymywać w pamięci i przekazywać kolejnym pokoleniom.

Jeśli komuś udało się doczytać do końca to zachęcam do zostawienia piorunka lub komentarza, a najbardziej do dyskusji jeśli kogoś temat zainteresuje :smiley:

﻿[#wedrowki](/tag/wedrowki)﻿ #krajoznawstwo ﻿[#krajobraz](/tag/krajobraz)﻿ ﻿[#przyroda](/tag/przyroda)﻿ ﻿[#historia](/tag/historia)﻿ ﻿[#ziemialubawska](/tag/ziemialubawska)﻿ ﻿[#spacer](/tag/spacer)﻿ ﻿[#polska](/tag/polska)﻿ ﻿[#turystyka](/tag/turystyka)﻿ ﻿[#mazury](/tag/mazury)﻿ ﻿[#ciekawostki](/tag/ciekawostki)﻿ ﻿[#podroze](/tag/podroze)

20 stycznia wraz z zaprzyjaźnioną &quot;Fundacją Wybudowania&quot; wybrałem się na spacer pograniczem Ziemi Lubawskiej i Mazur leżącej między wsiami Lubstynek (Kl. Lobenstern) oraz Glaznoty (Marienfelde).
Granica ta, leżąca częściowo na naturalnej przeszkodzie - rzece Gizeli (zwanej również Gryźliną bądź Gryźlą) była odwieczną granicą oddzielającą od siebie jeszcze plemiona pruskie, a następnie po przyjęciu przez pruskiego/pogańskiego księcia plemienia Sasinów - Surwabuno wiary katolickiej w roku 1216r (jeszcze przed przybyciem Krzyżaków) stała się północną granicą katolickiej już Polski i pogańskimi plemionami pruskimi.

Podczas spaceru skupiliśmy się jednak na nieco bliższych czasach, a więc okresie międzywojennym.


W 1920 roku, w wyniku Wersalskiego traktatu pokojowego kończącego pierwszą wojnę światową, przeprowadzano plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu. Mający na celu ustalenie przynależności poszczególnych, nadgranicznych wsi do Polski lub Niemiec.
Niestety - nie potoczył się on zbyt dobrze po myśli Polaków..

Na mapie powyżej, kolorem czarnym na wykresach kołowych zaznaczono procent głosów w poszczególnych okręgach za przynależnością do Polski.
Samo głosowanie było delikatnie mówiąc - nieco zmanipulowane - lata germanizacji, tłumienie narodowościowych wydarzeń przez bojówki niemieckie, a zaowalowany wybór między Polską, a bliżej nieokreślonymi Prusami Wschodnimi (które dla ówczesnych ludzi były nieco oderwanymi terminami) i strach przed niemiecką zemstą - spowodowały niezwykle małą aktywność Polaków i przyłączenie tylko kilku przygranicznych miejscowości do Polski (co jak się okazuje było nad wyraz odważnym okazywaniem patriotyzmu i narażaniem się 'sąsiadom').
Wśród miejscowości przyłączonych do Polski, aż cztery były z moich okolic - Lubstynek, Napromek, Czerlin i Groszki.
Spacer rozpoczęliśmy we wsi Lubstynek przy kamieniu (a kamieni u nas co nie miara) upamiętniającym zwycięstwo Polski w plebiscycie, wysłuchaliśmy wspomnień sołtysa, którego dziadek osobiście głosował za Polskością.

I mimo pogody iście dla 'koneserów', ruszyliśmy między polami w kierunku wsi Glaznoty.
Polodowcowe Wzgórza Dylewskie tworzą piękne widoki, a dość intensywna śnieżyca zamieniła wycieczkę w prawdziwie górską wyprawę.

Po kilku kilometrach, pośrodku niczego :wink: Ukazała nam się z pod śniegu miedza - która jak się okazuje, jest tą granicą z 1920 roku - szału nie robi, ale i tak byłem pod wrażeniem, że pozostaje widoczna!

Sama granica, mimo otwartej niechęci Niemców do Polaków (i często vice versa) nie była jakoś specjalnie chroniona, bo i ta niechęć wśród sąsiadów nie była tak wielka - po 7km w każdą stronę panował mały ruch nadgraniczny - więc mieszkańcy mogli bez problemu się przemieszczać i handlować między sobą.
Brnąc dalej po kolana w zaspach, rozmawialiśmy też o polodowcowej historii regionu, wpływie lodowca na ukształtowanie terenu, który z kolei wpływał na późniejsze życie osadników tych nadgranicznych terenów, czy pozyskiwane przez nich materiały - głazy i kamienie w dużych ilościach.


Idąc dalej dotarliśmy do nieistniejącej już niestety linii kolejowej, łączącej niegdyś Samborowo z Turzą Wielką oraz jej największego wiaduktu z 1909 roku (zrewitalizowany i ładnie opisany w roku 2018) (zdjęcie tytułowe)
Sama wieś Glaznoty sama w sobie jest również niezwykle ciekawa, nieduża wieś posiadająca aż dwa kościoły (jeden ewangelicki (obecnie zamknięty), drugi katolicki) - co również w pewien sposób pokazuje, że te narodowościowe napięcia musiały być mniejsze w miejscowościach nadgranicznych i ludzie mimo wszystko żyli 'obok siebie'.


W drodze powrotnej zadymka nieco się nasiliła.

Ale sprawnie daliśmy radę i wróciliśmy na ognisko, przy którym poza pyszną kiełbaską można było się załapać na krajoznawcze fanty za poprawne odpowiedzi w quizie :grinning:

Czekam na kolejne inicjatywy i każdemu polecam taki sposób spędzania czasu - to nasze małe ojczyzny świadczą najbardziej o tym kim jesteśmy, a historie - choćby nie wiem jak trudne, trzeba podtrzymywać w pamięci i przekazywać kolejnym pokoleniom.
Jeśli komuś udało się doczytać do końca to zachęcam do zostawienia piorunka lub komentarza, a najbardziej do dyskusji jeśli kogoś temat zainteresuje :smiley:
﻿#wedrowki﻿ #krajoznawstwo ﻿#krajobraz﻿ ﻿#przyroda﻿ ﻿#historia﻿ ﻿#ziemialubawska﻿ ﻿#spacer﻿ ﻿#polska﻿ ﻿#turystyka﻿ ﻿#mazury﻿ ﻿#ciekawostki﻿ ﻿#podroze

#krajoznawstwo

Wielkanocny spacer krajobrazowy po krainie Zajęcy - tzn. Sasinów.

Spacer Krajoznawczy pograniczem rzeki Gizeli - Ziemia Lubawska. Pomierki - Młyn Lichotki - Gierłoż Polska - Pomierki

PRZEZ DAWNĄ GRANICĘ - Spacer krajoznawczy pograniczem Ziemi Lubawskiej i Mazur, a w latach 1920-1939 pograniczem Polski i Niemiec.