@fervi Dają nie dają. Google się już stara aby od nowych wersji systemu się nie dało. Tutaj pierwszy krok jest już opisany https://www.androidsage.com/2025/08/26/google-blocks-sideloading-of-android-apps/
tl;dr; Google blokuje side loading aplikacji oraz wprowadza drakońskie zasady weryfikacji aplikacji. Jak wykryje custom roma nie pozwoli ci nic zainstalować ze sklepu play, a na legitnym licencjonowanym androidzie od firm sprzedających telefony ładowanie aplikacji poza sklepem play będzie zablokowane.
Tak jak mówisz te wszystkie telefony open source może i fajne, ale to wieloletnie szroty ze słabym hardware, a teraz na dodatek będą jeszcze ze starym OS'em bo poco komu nowy telefon na którym nic nie można zainstalować.
I niestety nie ma za bardzo alternatywy.
Graphene OS działa jedynie na garstce telefonów i są nimi Pixele, a i teraz niewiadomo co się stanie z tym projektem skoro Google wszystko sukcesywnie blokuje i zamyka.
LieangeOS podobnie jak wyżej, tylko dla wybranych telefonów i pewnie również zostanie zaorany. I znowu, problem z apkami.
Ubuntu Touch w zasadzie umarł zaraz po narodzinach i też obsługiwał kilka specyficznych telefonów.
No i spoko niby można zrobić Forka Androida, ale to za dużo roboty dla grupki osób. Urządzeń do wsparcia jest po prostu za dużo.