Starożytny Rzym

Kolejne odkrycie z wykopalisk w Pompejach. Eleganckie triklinium z pomalowanymi na czarno ścianami, na których wyobrażono min. epizody z Wojny Trojańskiej czy mit o Ledzie i łabędziu. Oba motywy są popularne w sztuce rzymskiej, a tym samym często odnajdywane w Pompejach. Samo pomieszczenie ma 15 x 6 metrów i wychodziło na niezadaszony dziedziniec.

Tak znalezisko komentuje Gabriel Zuchtriegel, dyrektor pompejańskiego muzeum:
„Ściany pomalowano na czarno, żeby nie było widać dymu z lamp oliwnych. Ludzie spotykali się na kolację po zachodzie słońca; migoczące światło lamp sprawiało, że obrazy wydawały się poruszać, zwłaszcza po kilku kieliszkach dobrego kampańskiego wina.”

Ze wspomnianego dziedzińca można było wejść schodami na piętro domu. Łuki pod schodami stoją w wyraźnym kontraście z eleganckim wystrojem triklinium. "Zdobi" je bowiem graffiti z walczącymi gladiatorami oraz wielki, schematycznie przedstawiony falus.
Wpis i fotki na podstawie informacji prasowej Parco Archeologico di Pompeii.

Erupcja Wezuwiusza jesienią 79 r. n.e. zatrzymała w czasie Pompeje. Nie tylko splendor patrycjuszowskich willi, ogrom budynków publicznych i równą siatkę ulic. Także burdele, ciemne zaułki i codzienny znój setek zwykłych ludzi.
Ostatnie wykopaliska odsłoniły kolejny element tej społecznej pompejańskiej układanki. Erupcja przerwała remont w jednym z domów. W pomieszczeniach odkryto porzucone narzędzia, naczynia do mieszania zaprawy i stosy materiałów budowlanych. Na jednej ze ścian zachowały się ciągi liczb- zapewne techniczne zapiski budowlańców.

Na zdjęciu widzimy ułożone w równe rzędy dachówki, przygotowane do położenia. Zaraz za nimi stos cegieł z tufu. W komentarzach kolejne fotki.

Fot. Parco Archeologico di Pompeii

Sympatyczny gryzoń odnaleziony przez polską ekspedycję z UW, na terenie dawnego fortu rzymskiego w Novae (ob. Bułgaria).
Mysz trzymająca w łapkach skradziony bochenek bądź ziarno to częsty motyw w nieoficjalnej sztuce rzymskiej. Tutaj w formie srebrnego wisiorka.

Fot. Krzysztof Narloch

W perystylu tzw. Domu Kochanków w Pompejach znajdziemy niewielki fresk, na czerwonym tle przedstawiono dwie kaczki. Taka zwierzęca dekoracja nie była niczym niezwykłym w domach bogatych pompejanczyków. Na fresku ktoś wydrapał po łacinie:
Amantes ut apes vita(m) mellita(m) exigunt
„Zakochani i pszczoły wiodą słodkie życie”

Różnego rodzaju graffiti pompejańskie często doczekiwało się odpowiedzi, czasem dowcipnej lub ironicznej; pod napisem o zakochanych i pszczołach ktoś dopisał „chciałoby się” („velle”) a jeszcze niżej inna osoba wydrapała „zakochani, zakochani, leczcie się”(„amantes, amantes cureges” )

Na podstawie posta Parco Archeologico di Pompeii. Stamtąd też fotka.

#walentynki #pompeje #rzym #starozytnyrzym #historia #sztuka

W Aylesbury, w trakcie badań archeologicznych w latach 2009- 2016 odkryto szereg jaj kurzych, z których jedno udało się odzyskać w całości. Reszta, uszkodzona przy eksploracji wydzieliła, jak stwierdził jeden z badaczy "silny odór" Jajka były złożone w plecionym koszyku, który został zrzucony do wody.

Ekspedycja Uniwersytetu w Oksfordzie, która prowadziła badania dokonała teraz tomografii komputerowej zachowanego jajka i okazało się, że wciąż jest płynne i zawiera rozdzielone żółtko i białko. Dodać należy, że jajka pochodzą z III w n.e. i w chwili odnalezienia liczyły sobie bagatela 1700 lat.

Na zdjęciu piękne jajko, zdjęcie Uniwersytetu w Oksfordzie.

#archeologia #rzym #ciekawostkihistoryczne #starozytnyrzym

Zasada funkcjonowania zamka w imperium rzymskim
https://streamable.com/ll7j54

Źródło: https://www.tiktok.com/@flaviusstilicho/video/7314797203736890656

#zebatkiboners #starozytnyrzym

Fresk przedstawiający Marsa i Wenus, dom Marka Lukrecjusza Fronto z Pompejów.
Fot. Silvia Vacca

#starozytnyrzym #rzym #historia #archeologia #sztuka

#historia #monety #starozytnyrzym #rzym #archeologia

Po wydarzeniach Id Marca, stronnictwo republikańskie zaczęło bić monetę upamiętniającą zabójstwo Cezara. Na awersie wyobrażono samego Brutusa, natomiast rewers zdobiły dwa sztylety pugiones oraz czapka wyzwoleńca. Sztylety były wyraźnym odzwierciedleniem losu Cezara zabitego nimi* w Senacie, natomiast czapka wyzwoleńca symbolizowała uwolnienie od ucisku i tyranii tegoż. Moneta ta była srebrnym denarem, ale okazuje się, że wybito też małą serię w złocie; do czasów dzisiejszych przetrwały jedynie trzy (!) egzemplarze. Dzięki swej rzadkości moneta ta osiąga niebotyczne ceny na aukcjach: w 2020 sprzedano jedną za bagatela 2,7 mln funtów. Dzięki tej transakcji stała się monetą o najwyższej wartości rynkowej pochodzącą z Antyku. Zdjęcie do podziwiania.

*Swetoniusz pisze o metalowych rylcach z brązu, zw. stilus. Służyły one do pisania po woskowych tabliczkach i w rękach senatorów z pewnością budziłyby mniej podejrzeń od broni.

Wielu z Nas kojarzy rzymskie akwedukty, jako potężne, wsparte na łukach konstrukcje. Nie jest jednak powszechnie wiadome, że większość drogi woda pokonywała w nich pod ziemią.
Około czterdzieści lat temu popularną miejscówką do zabawy dla neapolitańskich dzieciaków było wzgórze Postilipo. System jaskiń i tuneli którym wzgórze było pocięte, wydawał się idealnym miejscem zabaw (ah, aż przypominają się własne harce na terenach postindustrialnych ). Te dzieci (teraz już dorośli i stateczni mieszkańcy) podzieli się swoimi wspomnieniami, czym zainteresowali badaczy z Cocceius Assosiaction, specjalizujących się w badaniach speleo-archeologicznych. Dzięki ich pracy okazało się, że tunele nie są naturalnymi jaskiniami ani współczesnymi konstrukcjami ale pozostałościami rzymskiego akweduktu Aqua Augusta.
Akwedukt powstał za czasów cezara Augusta, w ok 30- 20 r. p.n.e. System ten dostarczał wodę do licznych wilii położonych nad brzegami zatoki Neapolitańskiej, w czasach rzymskich (podobnie jak i dzisiaj) popularnego miejsca wypoczynku.
Badaczom udało się odkryć już ok. 650 metrów podziemnych tuneli, a prace wciąż trwają. Prowadzone są też badania mające na celu określenie ile wody przepływało przez akwedukt i jak duży obszar mógł on zaopatrywać.
Tekst na podstawie artykułu Live Science:
https://www.livescience.com/ancient-roman-aqueduct-discovered-naples

Figura Herkulesa wykonana w marmurze, odnaleziona została w pobliżu starożytnej Drogi Appijskiej- Via Appia.
Lwia skóra na głowie i maczuga, atrybuty Heraklesa pozwoliły badaczom na zidentyfikowanie postaci.
Odkrycia dokonano przypadkowo w trakcie prac przy wymianie kanalizacji.
Wpis na podstawie notatki Guardiana:
https://www.theguardian.com/world/2023/jan/27/ancient-statue-of-hercules-emerges-from-rome-sewerage-repairs

Odcisk psiej łapy sprzed dwóch tysięcy lat.
Fragment dachówki z psią łapką odnaleziono w dawnej Vindolandzie, jednym z rzymskich fortów wchodzących w skład umocnień Wału Hadriana. Rzymski psiak przebiegł po miękkich jeszcze dachówkach czekających na wypał, tym samym zostawiając swój trop.
Zdjęcie od Vindolanda Trust.
#starozytnyrzym #rzym #pies #historia #archeologia

Posąg młodego Herkulesa.
Jeden z ulubionych tematów dawnej Grecji i Rzymu, prawdziwy superman starożytności. Zdecydowanie najpopularniejszy z herosów- Herkules.
Herkules został przedstawiony tu jako młodzieniec, na początku swojej drogi. Heros opiera się o potężną maczugę, jego wyborową broń. W lewej ręce trzyma jabłka z ogrodu Hesperyd oraz skórę Lwa Nemejskiego. Rzeźbę wykonano z marmuru, prawdopodobnie zdobiła początkowo Termy Nerona w Rzymie. Na początku XVIII wieku została odkopana i rozpoczęła się jej wędrówka po świecie. Ostatecznie w 1903 roku trafiła do Nowego Jorku i do dziś jest eksponowana w Metropolitan Museum of Arts. Całość wraz z piedestałem ma 246,9 cm.
Oba zdjęcia ze zbiorów The Met.

Portret chłopca
Nastoletni chłopiec ubrany jest w rzymską togę oraz tunikę z pionowym, wąskim purpurowym paskiem, oznakę wysokiego statusu społecznego. Na tunice tuż pod szyją widnieje inskrypcja z imieniem chłopca: Eutyches, wyzwoleniec Kasaniosa. Pod nią znajduje się dalsza część która wymienia (w zależności od przyjętego tłumaczenia) ojca zmarłego, świadka jego wyzwolenia bądź artystę który sportretował chłopca: Heraklides Ewandros/ Heraklides i Ewandros/ Heraklides, syn Ewandrosa.
Przedstawienie należy do cyklu tzw. portretów fajumskich, nazywanych tak od oazy Fajum w Egipcie gdzie znaleziono ich najwięcej. Były to portrety trumienne, malowane na desce którą potem nakładana na mumię zmarłego w miejsce twarzy.
Jest to przykład wpływu jaki miała najpierw kultura hellenistyczna a następnie rzymska na starożytny Egipt. Pokazują też jakim tyglem etnicznym i kulturowym było Imperium Romanum. Chłopiec został bowiem pochowany zgodnie ze staroegipskim zwyczajem mumifikacji, wierzył więc zapewne w religię faraonów. Wszystkie imiona wymienione w inskrypcji, mniejsza jak je odczytamy, mają pochodzenie greckie. Sam styl przedstawienia także odbiega od typowej sztuki egipskiej i sięga po realizm, właściwy sztuce greckiej. Wreszcie ubranie chłopca, nie powstydziłby się go żaden nastoletni chłopak z dobrego rzymskiego domu nad Tybrem.
Portret wykonano w technice enkaustycznej na desce. Ma wymiary 38 cm wys. i 19 cm szer. Powstał między 100 a 150 r. n.e. Przechowywany jest obecnie w Metropolitan Museum of Arts w Nowym Jorku. Stamtąd też pochodzą zdjęcia (portret i zbliżenie na twarz).