Bruno Jasieński (Wiktor Zysman), Miłość w aucie (z tomu: But w butonierce, 1921)

Było złote, letnie rano w szumie kolnych heksametrów.

Auto szło po równej szosie, zostawiając w tyle kurz.

Zbity licznik pokazywał 160 kilometrów.

Koło nas leciały pola rozpluskanych, żółtych zbóż.

Koło nas leciały lasy, i zagaja, i mokradła,

jakaś łąka, jakaś rzeka, jakaś w drzewach skryta wieś.

Ja objąłem Panią ręką, żeby Pani nie wypadła.

Wicher zdarł mi czapkę z głowy i po polach poniósł gdzieś.

Pani śmiała się radośnie błyskawicznem tremolando,

Obryzgany pani śmiechem śmiał się złoty, letni dzień

I w dyskretnym cieniu ronda z żytnich kłosów ogirlandą

Nasze usta się spotkały jeszcze pełne świeżych drgnień...

Może pani chciała krzyczeć? Świat oszalał jak od wina...

Wiatr gwałtowny bił w policzki, wiatr zapierał w piersiach dech.

Auto szło warjackim tempem 160 wiorst godzina.

Koło nas leciały pola, kępy drzew i czuby strzech.

Ilustracja: pocztówka przedstawiająca parę przy samochodzie, 1920-1940 (sygn. Poczt.23463 BN)

Dominik Bielicki, Gruba tańczy (z tomu o tym samym tytule), 2008

gruba tańczy mówią

szturchają zobacz zobacz

rozpieramy się na sofie

gruba tańczy ale jazda

wracamy orzeszkiem

a w pewnej chwili wchodzę w żywopłot

gruba tańczy podobno

nic do mnie nie dociera

gruba tańczy okręca się

heja heja gruba tańczy

łączy połówki grejpfruta

te z powrotem się zrastają

Ilustracja: Pierre Auguste Renoir, Danse à la campagne (pol. Taniec na wsi), 1883

Tadeusz Miciński, *** [Jam ciemny jest wśród wichrów płomień boży...] (z tomu: W mroku gwiazd), 1902

Jam ciemny jest wśród wichrów płomień boży,

lecący z jękiem w dal - jak głuchy dzwon północy -

ja w mrokach gór zapalam czerwień zorzy

iskrą mych bólów, gwiazdą mej bezmocy.

Ja komet król - a duch się we mnie wichrzy

jak pył pustyni w zwiewną piramidę -

ja piorun burz - a od grobowca cichszy

mogił swych kryję trupiość i ohydę.

Ja - otchłań tęcz - a płakałbym nad sobą

jak zimny wiatr na zwiędłych stawu trzcinach -

jam blask wulkanów - a w błotnych nizinach

idę, jak pogrzeb, z nudą i żałobą.

Na harfach morze gra - kłębi się rajów pożoga -

i słońce - mój wróg słońce! wschodzi wielbiąc Boga.

Ilustracja: Ferdynand Ruszczyc, Nec mergitur [inny tytuł: Legenda żeglarska], 1904-1905

Justyna Bargielska, Let's kohelet (z tomu Dwa fiaty), 2009

Dwa dezodoranty, właściwie trzy, w siatce miał

i że go stać na myślenie o śmierci wreszcie czuł.

Szukającemu więc śmierci pośród urządzeń miasta

wszyscy ustępowali, uchodząc przed nim, jak łąka

uchodziłaby przed napalmem, gdyby Bóg powołał ją

do chwały uchodzenia zamiast do chwały

bycia znapalmioną, aż przyszło na panią

Violettę, której to uda i brzuch.

Hej, we mnie są twoje groby i zmarli twoi są tu.

Ilustracja: Georges de la Tour, La Madeleine à la veilleuse (pol. Pokutująca Maria Magdalena), 1838-1846

Władysław Sebyła, Na "Srebrne i czarne" Lechonia (z tomu Pieśni szczurołapa, cykl Ryby na piasku), 1930

Rybacy, nad wód cichych schyleni zakolem,

Rzucamy sieci ciężkie smutkiem, jak ołowiem,

Sięgamy z dna niemocy w najsłodszym mozole,

Słowa o srebrnej łusce w obfitym połowie.

I biedne srebrne słowa posną jako ryby,

Od powietrza i słońca — w gwiaździstem bezdrożu,

Szczernieją łuski, oczy spłaszczą się jak szyby...

W nas tylko mogą ożyć, jak w morzu.

Ilustracja: Leon Wyczółkowski, Pejzaż morski z Połągi, 1908.

Zuzanna Ginczanka, Defraudacja (z tomu: O centaurach), 1936

O rublowe, talarowe — o brzęczące dni,

czerwońcami dzwonił czerwiec,

potrząsiście dzwonił trzosem —

północami

jak reszkami

księżycowy połysk lśnił —

— południami

jak orłami

słońce biło w oczy kłosom —

— a ja sama, a ja słaba

wśród rojeń

zapomniałam, że te dni są

twoje.

Ilustracja: fotografia niezidentyfikowanej kobiety z dzieckiem, 1908 (polona.pl, sygnatura F.79674/AFF.III-98)

Jan Kochanowski, Nagrobek kotowi, XVI w.

Pókiś ty, bury kocie, na myszach przestawał,

A w insześ się myślistwo z jastrząby nie wdawał,

Byłeś w łasce u ludzi i głaskanoć skórę,

A tyś mrucząc podnosił twardy ogon wzgórę.

Teraz, jakoś ku myszom chciał mieć i półmiski,

I łaziłeś po ptaki w gołębiniec bliski,

Dałeś gardło, niebożę, i wisisz na dębie;

A twej śmierci i myszy rady, i gołębie.

Ilustracja: Jacques Callot, Le chat guettant l'oiseau en cage (pol. Kot czatujący na ptaka w klatce), 1646

Jan Kasprowicz, [Wierzyłem zawsze w światła moc...], z tomu Krzak dzikiej róży (1898)

Wierzyłem zawsze w światła moc,

Władnącą nad mrokami,

A przecież nieraz wiarę tę

Gorzkimi zlewam łzami.

I wstaje z morza gorzkich łez

Zjawisko wnet olbrzymie,

Nachyla ku mnie smutną twarz,

A Rozpacz mu na imię.

Nachyla ku mnie bladą skroń,

Źrenicą wabi ciemną,

Zamyka w uścisk, ach! i świat

Zamyka razem ze mną.

Ilustracja: William Blake, The Body of Abel Found by Adam and Eve [1826]

Pogoda zrobiła się wybitnie jesienna, zatem chciałabym polecić lekturę na długie wieczory z kocem i herbatą. Odkryłam niedawno cykl "Głębia" Marcina Podlewskiego i od razu wciągnęłam się w uniwersum Wypalonej Galaktyki. Bohaterowie napisani są bardzo wyraziście napisani bohaterowie, można powiedzieć, że się z nimi zżyłam przez przeczytane rozdziały. Akcja jest wartka, czyta się szybko i płynnie. Z mojego punktu widzenia najlepszym elementem jest wykreowany świat, ukształtowany bardzo logicznie. Ma to wszystko czego brakuje mi w przykładowo Gwiezdnych Wojnach. Oprócz walk statków kosmicznych można znaleźć tam fizykę kwantową i problemy filozoficzne takie jak transgresja. Równie dobrze jest opisana struktura społeczna ludzkości rozsianej po całej galaktyce - mamy tutaj quasi państwowe państwa, sekty ze skomplikowanym systemem wierzeń, problemy moralne spowodowane stopniem zaawansowania technologicznego. Cała seria to cztery grube tomy, ale i tak pozostawia po sobie niedosyt.