@Artee clue jest w "HISTORIA cywilizacji", a nie "PREHISTORIA cywilizacji". Jest roznica

@Artee aż się chce czytać. Dzięki za miły poranek

@Artee Jako ciekawostkę można dodać, że najprawdopodobniej właśnie tam została udomowiona pszenica. Wskazuje na to podobieństwo genomu dzikiej pszenicy naturalnie rosnącej w tamtej okolicy oraz pszenicy uprawnej.

Mi osobiście plan Goebekli Tepe przypomina (takie moje skojarzenie) pic rel. Jest macica, jest worek owodniowy, jest ekhem kanał rodny. Jest świątynia gdzie celebrowano religię rolniczo-astronomiczno-matriarchalną, związaną z narodzinami, zasiewami i zbiorami.

@Artee historia to z definicji to, o czym mamy źródła pisane. Wiem, że to skrot myślowy opie, ale bywa mylący;)

@Artee Ciekawe dlaczego właśnie czczony był ten Syriusz. Co prawda jest najjaśniejszą gwiazdą nocnego nieba, ale wydaję się, że są o wiele odpowiedniejsze obiekty do czczenia jak Słońce czy Księżyc

Działanie Słońca czuć cały czas, widać że to wokół niego zawarty jest cały cykl życia, a Syriusz? No, mocniej świeci niż inne gwiazdy i? Megality w Göbekli Tepe zostały położone tak, że można było z nich odczytywać pozycję Syriusza, ale po co?

@Artee zawsze się zastanawiam ile jeszcze takich miejsc odkryjemy. Jestem przekonany, że jeszcze nie raz będzie trzeba zrewidować naszą wiedzę na temat historii naszej cywilizacji.

Cały basen morza Śródziemnego jest bardzo ciekawy, zwłaszcza jak pomyślimy, że był tutaj zupełnie inny klimat 12 tysięcy lat temu. Cała Sahara skrywa wiele tajemnic. A jeszcze trzeba dodać bliski Wschód, Indie i Chiny. Wszystkie te miejsca mają duże prawdopodobieństwo znalezienia jeszcze starszych budowli.

@anervis też mnie to w sumie zaciekawiło, szybki check w google:

http://www.historycy.org/index.php?showtopic=71774

https://pl.wikipedia.org/wiki/Datowanie_sotisowe

Taka ciekawostka jeszcze:

"W oparciu o obserwacje ruchu własnego Syriusza, przeprowadzone w latach 1833–1844, niemiecki astronom Friedrich Wilhelm Bessel w 1844 roku doszedł do wniosku, że Syriusz posiada gwiazdę towarzyszącą. Niemal dwie dekady później, w roku 1862 amerykański astronom Alvan Graham Clark odkrył Syriusza B, testując nowy teleskop w obserwatorium Dearborn na Uniwersytecie Northwestern w Evanston. W 1915 roku astronomowie ustalili, że Syriusz B jest białym karłem, drugą gwiazdą tego typu jaka została odkryta[11]."

Oraz to:

"A jest wiadomym, iż wielkie święto obchodzone raz na 120 lat miało miejsce; nazywano je henti i w zapisie hieroglificznym przedstawiano jako drogę i dwa słońca sugerując, iż było ono związane z upływem czasu. "

Czyżby ludzkość jeszcze pamiętała Syriusza B świecącego na niebie? Czy to zdarzenie było jeszcze stosunkowo niedawno, a nie 100-125 mln lat temu?

"Około 100-125 milionów lat temu Syriusz B był czerwonym olbrzymem o masie pięciokrotnie większej niż Słońce, co oznacza, że był jaśniejszy od Regulusa. Gdy zasoby wodoru Syriusza B wyczerpały się, odrzucił on zewnętrzne warstwy, przekształcając się w białego karła i tracąc podczas tego procesu część swojej materii na rzecz Syriusza A"

@GazelkaFarelka nie jestem pewien czy kultury neolityczne potrzebowały w ogóle czegoś takiego jak datowanie Syriuszem, rozwinięta cywilizacja egipska to rozumiem, ale ludy zbieracko-łowieckie?

@Artee mnie ciekawi jeden aspekt, mianowicie czy to możliwe że nasze datowanie się po prostu myli? W sensie, że to nie jest sprzed 12 tysięcy lat tylko np. sprzed 9 bo pomiary są niedokładne albo zła metodologia/założenia? Pytam ofc jako laik.

@CzosnkowySmok @Artee Gobekli stało się słynne, ale takich miejsc (również starszych) jest zdecydowanie więcej. I to w tym samym rejonie świata: https://www.tureckieopowiesci.com.pl/zwiedzanie/poludniowo-wschodnia-anatolia/odkrycia-archeologiczne-gobekli-tepe/ Po prostu bardzo się myliliśmy co do początków naszej cywilizacji.

@Artee Gobekli jest tak znane, że przyciąga różnych oryginałów z wielu krajów, którzy chodzą wśród turystów z różdżkami, jakimiś magnesami, wahadłami i tam medytują.

Jeśli ktoś planuje się tam wybrać, to niech nie zapomni o muzeum w Sakinurfie/Urfie/Edessie, gdzie są zbiory z Gobekli i innych miejsc.

@Artee @CzosnkowySmok jedno jest pewne że ocieplenie klimatu te najstarsze kultury zabiło. Pomyślcie co za 10 tys lat odkopią po nas

Cieszę się że wpis został ciepło przyjęty i wywołał fajną dyskusję. Być może będę kontynuował ciekawostki wrzucając co jakiś czas coś w tym stylu, bo sam lubię takie historie (i nie koniecznie aż tak stare historie)

Odpowiadam zbiorczo

@GazelkaFarelka ciekawe skojarzenie, ciekawe czy jak przebadają w 100% to stanowisko to zmieni się obraz całości

Odnośnie syriusza B słyszałem już to w przeszłości, wydaje mi się że czytałem o tym jak ktoś opisał czy narysował kiedyś rozbłysk na niebie z tym związany nie wiedząc co opisuje, i rozkminiliśmy to dopiero po latach ale mogłem to pomylić z inną gwiazdą czy zjawiskiem

@lechaim Tak, racja. dzięki będę zwracał uwagę w przyszłości

@CzosnkowySmok To też nie jest stu procentowe że akurat chodziło o syriusza. Było kilka hipotez np. że było to miejsce kultu odwiedzane np. w czasach dojrzewania ziół itp. gdzie odprawiano rytuały.

Z kolei Profosor Klaus Schmidt twierdził że było to miejsce pielgrzymek gdzie schodzili się ludzie z okolic 150km o czym miały świadczyć ogromne ilości zwierzęcych kości, które prawdopodobnie były składane w ofierze, a przebywały w tych rejonach tylko okresowo. Są też inne teorie typu wielki cmentarz ze świątynią itd. Ta o syriuszu jest przyjęta za najbliższą prawdzie

Co do 'ile jeszcze' uważam tak samo jak Ty, że jeszcze wiele jest do odkrycia. Wiele z tego co wiemy, nadal nie ma logicznego wytłumaczenia (np. piramidy). Odkrycia typu Göbekli Tepe jedynie pokazują nam jak dużo nie wiemy.

@anervis Nie wiem ale chętnie się dowiem myślę że jeśli ta teoria jest prawdziwa, to może mieć związek tak jak w reszcie takich przypadków z formą kalendarza

@Voltage z wikipedii: Daty zostały ustalone metodą radiowęglową 14C kalibrowaną dendrochronologicznie. - wg. tabeli dla tej metody wyniki powinny być relatywnie prawidłowe do okresu nawet 50tys. lat. Ale jak to jest faktycznie raczej się nie dowiemy, dopóki nie powstanie bardziej dokładna metoda mogąca zweryfikować tą

@Sahelantrop Tak, cały ten obszar jest pełen. O Göbekli chyba dlatego było głośno bo przy zbadanych zaledwie ~5-10% całości już mieliśmy mnóstwo rewelacji

@Artee @CzosnkowySmok jakiś czas temu przypadkiem natrafiłam na dokument o Woodhenge (na Canal+, nie wiem czy gdzieś na necie jest dostępny), inaczej Durrington Walls. Znajduje się niedaleko od Stonehenge i jest od niego starszy. Na podstawie wielkich ilości ogryzionych świńskich kości zidentyfikowano go jako miejsce spotkań i uczt olbrzymich jak na tamte czasy ilości ludzi. Na podstawie kości i wieku zjedzonych prosiaków stwierdzono, że chodziło o świętowane przesilenie zimowe. Również na podstawie kości stwierdzono, że ludzie wraz z prosiakami przybywali tam z daleka.

Wielkie świętowanie i wyżerka w okolicach 24 grudnia. Coś wam to przypomina?

Wydaje mi się, że nie ma co zbytnio też kombinować, zwyczaje spotykania się z okazji jakiegoś święta i obżerania się są tak stare jak ludzkie cywilizacje. Jeżeli budujesz sobie w ogrodzie altanę i miejsce na ognisko na grilla ze znajomymi, to podejrzewam, że w gruncie rzeczy nie różnisz się motywacjami od budowniczych Goebekli Tepe, Woodhenge czy tajemniczych neolitycznych rondeli.

@Artee takich rzeczy jest więcej, polecam kanał, bardzo naukowe podejście:

https://www.youtube.com/watch?v=wJTkRJMIvmY

@GazelkaFarelka z Göbekli Tępe nie chodzi o to, że to są najstarsze miejsca gdzie znaleziono działalność człowieka ale o to, że człowiek był w stanie wybudować w tamtych czasach taka budowlę. Niedawno czytałem o odkryciu w Chinach miejsca gdzie było dość duże siedlisko ludzi 40.000 lat temu. Odkryto tam dużo specjalistycznych narzędzi. Nie pamiętam szacowanej wielkości miasta.

@GazelkaFarelka bardzo ciekawe spostrzeżenie. Będę o tym pamiętał przy następnym grillu na działce

@CzosnkowySmok nie o to mi chodziło, bo Woodhenge jest młodsze od Goebekli Tepe o wiecej, ile nasze czasy od Woodhenge, bo Woodhenge ma raptem 4 tys. lat. Tylko chodzi mi o to, że kilka tysięcy lat, kilkanaście tysięcy kilometrów a nadal budujemy koliste budowle służące w tym samym celu. Impreza, rozrywka i wyżerka.

Kurw, mieliście tego nie odkryć.

@Voltage datowane są różne próbki różnych materiałów z tej samej warstwy, jeżeli byłby rozrzut o 3 tys. lat to nikt by nie datował znaleziska z precyzją do 100 lat.

@GazelkaFarelka @anervis @Artee Warto w tym miejscu uściślić wzmiankę o hipotezie Magliego. Ze względu na precesję osi ziemskiej, niebo tysiące lat temu wyglądało trochę inaczej niż współcześnie. Zgodnie z hipotezą Magliego w miejscu, w którym znajduje się Göbekli Tepe, Syriusz nie był widoczny powyżej linii horyzontu mniej więcej do ok. 9300 p.n.e.

Göbekli Tepe mogło więc powstać i rozwinąć się w powiązaniu z "pojawieniem się" nowej, niezwykle jasnej gwiazdy na nocnym niebie. Lokalni łowcy-zbieracze na pewno nie przeoczyliby takiej zmiany. Nowa gwiazda byłaby zapewne bacznie obserwowana i w jakimś stopniu włączona do wierzeń miejscowych ludów - może nawet dałaby początek jakimś zupełnie nowym wierzeniom. Göbekli Tepe byłoby w takim kontekście miejscem "nowego kultu", które rozwinęło się na gruncie zmian w lokalnej kulturze duchowej.