Świetlik świętojański (Lampyris noctiluca) to jeden z najbardziej rozpoznawalnych chrząszczy Europy, znany z niezwykłej zdolności wytwarzania światła.
Samce osiągają długość ok. 10–12 mm, są uskrzydlone, smukłe, o brunatnoszarym ubarwieniu.
Samice są wyraźnie większe (15–23 mm), masywniejsze, bezskrzydłe i wyglądem przypominają larwy – mają wydłużone, ciemnoszare ciało z jasnymi plamkami po bokach segmentów odwłoka.
U obu płci na spodzie odwłoka znajdują się narządy świetlne, lecz to samice świecą najintensywniej.
Gatunek szeroko rozpowszechniony w Eurazji – od zachodniej Europy po wschodnią Azję, aż po koło podbiegunowe.
W Polsce spotykany na skrajach lasów, w parkach, zaroślach, na łąkach i ogrodach, zwłaszcza w miejscach z bujną roślinnością.
Preferuje stanowiska wilgotne, bogate w ściółkę i ukrycia.
Dorosłe osobniki nie pobierają pokarmu – ich życie skupia się wyłącznie na rozrodzie.
Larwy są drapieżnikami, polują głównie na ślimaki, które zabijają trującą wydzieliną i zjadają często wewnątrz muszli.
Bioluminescencja świetlików to efekt reakcji chemicznej z udziałem enzymu lucyferazy – światło jest zimne, nie towarzyszy mu wydzielanie ciepła.
Samice świecą nocą, siedząc nieruchomo na roślinach i wabiąc samce jasnozielonym światłem – mogą świecić nawet przez dwie godziny każdej nocy.
Samce rozpoznają samice po wzorze i intensywności światła; najjaśniej świecące są zwykle największe i najbardziej płodne.
Po godach i złożeniu jaj (50–100 sztuk) samica umiera, a larwy rozwijają się przez 2–3 lata, liniejąc pięć razy.
W Polsce świetlik świętojański jest coraz rzadziej spotykany, ale lokalnie bywa liczny, szczególnie na południu kraju.
#porannyrobal #chrzaszcze






