IMPERIUM ROMANUM

Rekonstrukcja wizerunku Cycerona

Rekonstrukcja komputerowa wizerunku Cycerona (106-43 p.n.e.) na bazie rzymskiej rzeźby. Wizualizacji dokonał Alessandro Tomasi, który do swoich prac wykorzystuje aplikacje Photoshop i Artbreeder. Jak zaznaczył artysta, w swojej pracy bazuje na licznych źródłach antycznych, a w swoim portfolio posiada liczne wizualizacje postaci ze starożytności.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rekonstrukcja-wizerunku-cycerona/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci

się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu,

wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Recenzja: Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe

Książka "Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe" autorstwa Garretta Ryana to najnowsza pozycja odpowiadająca w sposób przystępny i ciekawy na wybrane pytania, jakie moglibyśmy zadać odnośnie starożytnej Grecji i Rzymu. Książka wydana została przez wydawnictwo REBIS.

Autorem książki jest Garrett Ryan, który jest historykiem i autorem popularnego kanału na Youtube - "Toldinstone" - na którym opowiada o świecie starożytnym. Nowo napisana książka jest zbiorem ciekawych informacji o ludziach antycznych, ich życiu oraz wielu innych kwestiach, które mogą być prawdziwym zaskoczeniem, nawet dla pasjonatów starożytności.

Nie ukrywam, że biorąc do ręki książkę o tak chwytliwym tytule, bałem się, że autor pójdzie w prostotę i bardzo spłyci opisywaną tematykę, a język pisarski będzie zbyt bezpośredni. Nieoczekiwanie, bardzo pozytywnie zostałem zaskoczony, gdyż autor stanął na wysokości zadania i przedstawił Czytelnikowi rozbudowane odpowiedzi na 36 zadane pytania. Co ważne, w swoich opisach bazował na źródłach historycznych, które oznaczył sumiennie na końcu książki. Dodatkowo wiele kwestii przedstawił także w przypisach.

Nie ukrywam, że wiele niektóre informacje były dla mnie na prawdę bardzo interesujące, a szansa spojrzenia na kwestię szerzej i bezpośrednio w źródle jeszcze bardziej mnie intryguje.

Warto wspomnieć, że po głównej treści książki, która liczy około 270 stron, znajdziemy dodatek - w którym autor w sposób skrótowy przedstawia historię Grecji i Rzymu, poprzez formę dialogu z wyimaginowanym, ciekawskim Czytelnikiem. Tego typu wiedza jak najbardziej, także może się przydać każdemu, aby ustrukturyzować sobie dzieje starożytnej Grecji oraz Rzymu.

Oczywiście w książce nie zabrakło wstępu autora, szerszej bibliografii czy indeksu. Samo wydanie jest, jak zawsze w przypadku wydawnictwa REBIS, bardzo eleganckie i nie mam zastrzeżeń.

Z minusów, jakie mogę wspomnieć to np. zbyt częste generalizowanie i nie podawanie konkretnych władców lub postaci w danych opisach. W przypadku pytania: "ile zarabiali?", brakuje mi zestawienia zarobków vs ceny produktów, co bardziej urealniłoby przekaz. Pojawiły się moim zdaniem także błędy w tłumaczeniu na polski. Czytamy m.in., że Rzymianie jedli fasolę, kiedy chodziło o bób. Co więcej, jedno zdjęcie było źle opisane - secutor oraz retiarius na mozaice byli źle oznaczeni.

Podsumowując, książka spełniła postawione przed sobą zadanie. Czytelnik do swoich rąk otrzymuje bardzo wartościowy tytuł, który bez zbędnych naukowych hipotez i dywagacji porusza 36 wybranych zagadnień z historii Grecji i Rzymu. Autor stara się udzielać odpowiedzi w sposób przystępny, wyczerpujący, a przede wszystkim fachowy. Uważam, że jest to ciekawa lektura, dosłownie dla każdego. Co więcej, spodziewam się kontynuacji, gdyż pytań można zadać znacznie więcej!

https://imperiumromanum.pl/recenzje/recenzja-nagie-posagi-brzuchaci-gladiatorzy-i-slonie-bojowe/

#rzym #antycznyrzym #reklama #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

KONKURSY organizowane przez IMPERIUM ROMANUM wciąż czekają na zgłoszenia. Poniżej dla przypomnienia terminy oraz odsyłacze po więcej szczegółów odnośnie nagród i szczegółów konkursów:

+ KONKURS: Bramy Aten i Protektor (21 lutego) ->

https://imperiumromanum.pl/konkurs/konkurs-bramy-aten-i-protektor/

- do wygrania: 2 komplety książek „Bramy Aten” i „Protektor” autorstwa Conna Igguldena

+ KONKURS: Wielka Piramida (22 lutego) -> https://imperiumromanum.pl/konkurs/konkurs-wielka-piramida/

- do wygrania: 3 egzemplarze książki „Wielka Piramida” autorstwa Szymona Zdziebłowskiego

Zapraszam do udziału!

#rzym #starozytnyrzym #ksiazki #historia #imperiumromanum #konkurs #gruparatowaniapoziomu

Kamień nagrobny Agrypiny Starszej

Marmurowy kamień nagrobny Agrypiny Starszej – matki cesarza Kaliguli – w środku którego znajdowała się urna z prochami. Obiekt znajdował się w mauzoleum Augusta; obecnie zlokalizowany w Muzeach Kapitolińskich.

Naturalnie do dzisiejszego dnia nie zachowały się żadne szczątki cesarskie. Prochy składano w pięknie zdobionych urnach, wykonanych ze złota lub innego cennego metalu, które były interesującym łupem dla każdego. Podejrzewa się, że urny zostały zapewne wykradzione albo przez Wizygotów (410 n.e.), albo Wandalów (455 n.e.) w czasie zdobywania Rzymu lub też w czasach późniejszych, kiedy budowla popadała w ruinę. Prochy z kolei zostały zapewne po prostu wysypane.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/kamien-nagrobny-agrypiny-starszej/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

--------------------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Złota myśl Rzymian na dziś

„Niewielu jest dzielnych z urodzenia, większość staje się takimi poprzez nadzór i zmuszanie do dyscypliny”

• łacina: [Paucos uiros fortes natura procreat, bona institutione plures reddit industria]
  

• źródło: Wegecjusz, De re militari
  

Wegecjusz (Publius Flavius Vegetius Renatus, IV wiek n.e.) – pisarz z dziedziny militariów, autor dzieła O sztuce wojskowej

 https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #ciekawostki #venividivici #ancientrome

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Zdobienie rzymskie w kształcie pyska tygrysa

Zdobienie rzymskie w kształcie pyska tygrysa, które znajdowało się na fontannie. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/zdobienie-rzymskie-w-ksztalcie-pyska-tygrysa/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci

się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu,

wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Rzymska torebka na ramię

Wykonana z brązu rzymska torebka na ramię. Inne tego typu znalezione obiekty miały w środku monety. Obiekt został znaleziony na tzw. Barcombe Hill w okolicach Vindolanda (północna Anglia). Datowany na II wiek n.e.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymska-torebka-na-ramie/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

--------------------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie

Tego dnia, 197 n.e. – cesarz rzymski Septymiusz Sewer pokonał uzurpatora Klodiusza Albinusa w bitwie pod Lugdunum (obecny Lyon). Jego armia wynosiła od 70.000 do 90.000 żołnierzy (źródła podają także liczbę około 75 tysięcy ludzi), a złożona była głównie z iliryjskich, mezyjskich i dackich legionów. Ostatecznie Albinus został zabity, Sewer zakończył wojnę domową i przejął pełną władzę nad Imperium. W czerwcu 197 roku n.e. Sewer wkroczył triumfalnie do Rzymu, a jego dynastia panować miała w kraju przez ponad 30 lat.

https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#19-2

#antycznyrzym #imperiumromanum #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #ciekawostki #venividivici #liganauki

Złota myśl Rzymian na dziś

„Gdzie prawa mają swoją moc, tam silny jest naród”

• łacina: [Ibi pote valere populus, ubi leges valent]
  

• źródło: Publiliusz Syrus, Sententiae
  

Publiliusz Syrus (Publilius Syrus, I wiek p.n.e.) – mim i pisarz rzymski

 https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #ciekawostki #venividivici #ancientrome

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Aukcja niewolników na zachowanych tabliczkach

Zachowane drewniane tabliczki z Pompejów, na których zapisano aukcję niewolników z roku 56 n.e., i które były potwierdzeniem transakcji. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.

Na drewnianych tabliczkach, które miały formę tryptyku, znajdował się pierwotnie wosk, po którym pisano rylcem. Osoby piszące na tabliczkach używały często zbyt dużej siły, w związku z czym rylec pozostawił ślady także na drewnie; dzięki temu po dziś dzień możemy poznać zapiski starożytnych.

O czym dokładnie możemy przeczytać na zachowanych trzech tabliczkach? Pompejański bankier Caecilius Iucundus sprzedał niewolników w imieniu P. Alfenusa Pollio i N. Epriusa Nicia. Jako ich pełnomocnik występuje P. Alfenus Varus, który pobrał pieniądze – w wysokości 25,439 sesterców – od Iucundusa.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/aukcja-niewolnikow-na-zachowanych-tabliczkach/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci

się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu,

wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

„Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe” - książka z ciekawostkami o świecie starożytnym!

Dnia 21 lutego do księgarń trafi nowa książka pt. „Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe”, wydana przez REBIS. Pozycja odpowiada na pytania o starożytnych Greków i Rzymian, które baliście się zadać w szkole!

Autorem książki jest Garrett Ryan, który jest historykiem i autorem popularnego kanału na Youtube - "Toldinstone" - na którym opowiada o świecie starożytnym. Nowo napisana książka jest zbiorem ciekawych informacji o ludziach antycznych, ich życiu oraz wielu innych kwestiach, które mogą być prawdziwym zaskoczeniem, nawet dla pasjonatów starożytności.

Do kupienia tutaj: https://www.rebis.com.pl/pl/book-nagie-posagi-brzuchaci-gladiatorzy-i-slonie-bojowe-garrett-ryan,SCHB11542.html

#rzym #antycznyrzym #reklama #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia #rebis #ksiazki

Fragment najnowszej książki „Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe”

Zapraszam do przeczytania fragmentu najnowszej książki: "Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe" – pozycji, która odpowiada na pytania o starożytnych Greków i Rzymian, które baliście się zadać w szkole! Wydawcą pozycji jest Dom Wydawniczy REBIS .

więcej: https://imperiumromanum.pl/artykul/fragment-najnowszej-ksiazki-nagie-posagi-brzuchaci-gladiatorzy-i-slonie-bojowe/

Gdzie kupić? https://www.empik.com/nagie-posagi-brzuchaci-gladiatorzy-i-slonie-bojowe-garrett-ryan,p1360315456,ksiazka-p?fromSearchQuery=nagie+pos%C4%85gi

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia #ksiazki

Rzymska fibula w kształcie swastyki

Rzymska fibula w kształcie swastyki. Obiekt wykonany jest z brązu i datowany na III-IV wiek n.e. Artefakt został znaleziony w pobliżu Veliko Gradište, we wschodniej Serbii.

Zakończenia zapinki do szat mają kształt końskich głów, co wynikać może z wpływów mieszkańców Tracji lub Dacji. Obecnie przedmiot znajduje się w muzeum w Veliko Gradište.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymska-fibula-w-ksztalcie-swastyki/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

--------------------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Złota myśl Rzymian na dziś

„Zarzucana zbrodnia przez milczenie staje się cięższa”

• łacina: [Iactum tacendo crimen facias acrius]
  

• źródło: Publiliusz Syrus, Sententiae
  

Publiliusz Syrus (Publilius Syrus, I wiek p.n.e.) – mim i pisarz rzymski

 https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #ciekawostki #venividivici #ancientrome

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

2000-letnie skórzane bikini

Prawie 2000-letnie skórzane bikini, które jest wystawione w Museum of London i jest jednym z czterech znalezionych w miejscu wykopalisk przy Queen Victoria Street w Londynie w 1953 roku. Podobnie jak dół od współczesnego bikini, ma regulowane boki na biodrach i uważa się, że strój był używany przez gimnastyczki i tancerki akrobatyczne. Rzymska figurka z brązu z Rennes przedstawia akrobatkę w podobnych majtkach.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/2000-letnie-skorzane-bikini/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci

się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu,

wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Odkryto dobrze zachowaną rzymską drogę w Anglii

W Anglii, w trakcie prac budowlanych, natrafiono na dobrze zachowany fragment rzymskiej drogi. Według wstępnej analizy badaczy zabytek może liczyć 2000 lat.

Do odkrycia doszło w hrabstwie Worcestershire, w zachodniej Anglii. Odkryty odcinek ma 10 długości i ok. 3 metry szerokości. Dokładne miejsce znaleziska nie zostało ujawnione. W kamieniu widoczne są ślady po żłobieniach, co dowodzi że po drodze poruszały się wozy.

https://imperiumromanum.pl/odkrycie-rzymskie/odkryto-dobrze-zachowana-rzymska-droge-w-anglii/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

KONKURSY organizowane przez IMPERIUM ROMANUM wciąż czekają na zgłoszenia. Poniżej dla przypomnienia terminy oraz odsyłacze po więcej szczegółów odnośnie nagród i szczegółów konkursów:

+ KONKURS: Bramy Aten i Protektor (21 lutego) -> https://imperiumromanum.pl/konkurs/konkurs-bramy-aten-i-protektor/

- do wygrania: 2 komplety książek „Bramy Aten” i „Protektor” autorstwa Conna Igguldena

+ KONKURS: Wielka Piramida (22 lutego) -> https://imperiumromanum.pl/konkurs/konkurs-wielka-piramida/

- do wygrania: 3 egzemplarze książki „Wielka Piramida” autorstwa Szymona Zdziebłowskiego

Zapraszam do udziału!

#rzym #starozytnyrzym #ksiazki #historia #imperiumromanum #konkurs #gruparatowaniapoziomu

Niebezpieczeństwa w toaletach rzymskich

Antyczny Rzym jawi się nam jako jedna z cywilizacji, która zasłynęła osiągnięciami z dziedziny kanalizacji i higieny. Pomimo jednak występowania kanałów ściekowych i toalet publicznych, wśród Rzymian panowała pewna trwoga, kiedy myśleli o toaletach.

Przykładowo rzymski pisarz Claudius Aelianus z przełomu II i III wieku n.e., wspomina w swoim dziele De Natura Animalium o ośmiornicy, która ponoć w prywatnym domostwie miała wyjść z rur ściekowych w domostwie i wyjeść ryby ze spiżarni. Tę historię można wziąć raczej w cudzysłów, jednak pewnym się może wydawać to, że domy były odwiedzane przez gryzonie, owady i inne stworzenia, które żyły w kanalizacji.

Na osoby korzystające z toalety czekały inne atrakcje. Ponoć w trakcie powodzi woda z odchodami mogła wylać z toalet; z kolei duża ilość metanu w rurach mogła powodować nawet wybuch płomienia.

Dowodem na to, że antyczni Rzymianie obawiali się w pewnym sensie toalet jest fakt, że mniej znajdziemy śladów po graffiti właśnie w toaletach, niżeli w innych miejscach publicznych.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/niebezpieczenstwa-w-toaletach-rzymskich/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

--------------------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Znamy datę premiery drugiej części „Gladiatora”

Znamy datę premiery nowej części wybitnego filmu „Gladiator”. Sequel ma mieć premierę dnia 22 listopada 2024 roku, a wyreżyserowany ma być ponownie przez Ridleya Scotta.

Autorem scenariusza jest David Scarp, który jest autorem fabuły i tekstów innych filmów Ridleya Scotta – „Napoleona” czy „Wszystkie pieniądze świata”.

Główną rolę zagra Paul Mescal, znany między innymi z filmu „Aftersun”, który obejmie rolę Lucjusza – syna Lucylli i siostrzeńca zabitego w pierwszej części Kommodusa. W filmie pojawi się ponownie aktorka, która grała siostrę Kommodusa – Connie Nielsen – oraz aktor Djimon Hounsou, który był przyjacielem Maximusa z areny.

Więcej szczegółów o fabule niestety nie znamy, jednak pewnym jest, że nie pojawi się Maximus. Przez lata pojawiały się pogłoski, jakoby jeden ze scenariuszy zakładał zmartwychwstanie rzymskiego generała, który poległ na arenie.

https://imperiumromanum.pl/nowosci/znamy-date-premiery-drugiej-czesci-gladiatora/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia

-----------------------------------------------------------------------------

Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie

Tego dnia, obchodzono Fornakalia (Fornacalia) było to rzymskie święto obchodzone dnia 17 lutego. Święto obchodzono ku czci Fornaks (Fornax), która była rzymską boginią pieca chlebowego (fornax) bądź patronką procesu wypiekania chleba. Była to swego rodzaju personifikacja pieca, która chroniła chleb przed spieczeniem.

https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#17-2

#antycznyrzym #imperiumromanum #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #ciekawostki #venividivici #liganauki