3M-54 Kalibr

Kalibr (Club, dawniej Klub) – rosyjski system uzbrojenia, w skład którego wchodzą przeciwokrętowe pociski manewrujące (rodziny 3M54), pocisk manewrujący przeznaczony do zwalczania celów lądowych (3M14) oraz rakietotorpedy zwalczania okrętów podwodnych (rodziny 91R). Stanowią uzbrojenie przede wszystkim okrętów, zarówno nawodnych jak i podwodnych. Bojowo używane były pociski do atakowania celów lądowych. Historia i rozwój Pociski rodziny Kalibr wywodziły się z rozwinięcia pocisku manewrującego 3M10 Granat z czasów ZSRR, wystrzeliwanego z okrętów podwodnych i przeznaczonego tylko do rażenia celów lądowych głowicą jądrową. Ich opracowanie ukończono w latach 90. XX wieku już w Rosji. W 1993 roku zaprezentowano trzystopniowy pocisk przeciwokrętowy 3M54, rozwijający w fazie ataku prędkość ponaddźwiękową, a następnie zbliżone do siebie krótsze poddźwiękowe pociski: przeciwokrętowy 3M54-1…