Od semaglutydu do jadowitej jaszczurki, czyli jak badanie gadów wpływa na leczenie cukrzycy i otyłości - Eksperyment Myślowy

Ponad rok temu pisałem na temat semaglutydu (handlowe nazwy: Ozempic, Wegovy), leku skutecznego w leczeniu cukrzycy typu 2. Semaglutyd jest też skutecznym preparatem odchudzającym, co spowodowało jego wielką popularność wśród gwiazd filmowych i celebrytów. Dzięki temu sukcesowi, jego producent (duńska firma Novo Nordisk) stała się największą pod względem kapitalizacji spółką w Europie, a jej wartość giełdowa przekroczyła PKB Danii.

Ale ostatnio wartość akcji Novo Nordisk spada, a firma zwalnia tysiące pracowników. Co się stało?

Semaglutyd, opracowany w r. 2012 i dopuszczony do użytku w r. 2017., jest analogiem glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1). Jak pisałem, GLP-1 podwyższa wydzielanie insuliny, hamuje wydzielanie glukagonu, opóźnia proces opróżniania żołądka i obniża apetyt. Robi to, wiążąc się do receptora o nazwie GLP-1R, który jest obecny na komórkach trzustki, ośrodkowego układu nerwowego, dwunastnicy i serca. Związanie GLP-1 do receptora powoduje aktywację szlaków sygnałowych, co skutkuje m.in. obniżeniem wydzielania glukozy przez wątrobę oraz podwyższeniem produkcji insuliny w trzustce. W mózgu powoduje uczucie sytości. Jego działanie jest jednak krótkotrwałe: jego czas półtrwania wynosi ok. 2 minut, ponieważ we krwi obecna jest peptydaza (czyli enzym rozkładający peptydy) o nazwie DPP-4, która go szybko degraduje. Nie bardzo może być więc stosowany jako lek, zwłaszcza że podobnie jak każdy peptyd czy białko po doustnym przyjęciu ulega degradacji przez sok żołądkowy. Semaglutyd, który jest zmodyfikowaną wersją GLP-1, nie ma tej wady: jego okres półtrwania wynosi kilka dni. Testy kliniczne wykazały, że jest skuteczny w leczeniu cukrzycy typu 2: znacząco obniża stężenie glukozy we krwi i podwyższa produkcję insuliny. Ponadto, z jego pomocą można znacznie obniżyć masę ciała: u pacjentów z otyłością wykazano, że masa ciała pacjentów obniżyła się ciągu 68 tygodni o 15% w porównaniu z pacjentami stosującymi placebo, gdzie spadek masy ciała wyniósł nieco powyżej 2%. [...]

#nauka #medycyna #cukrzyca #otylosc #lekarstwa #jaszczurki #eksperymentmyslowy