Kolejny, trzeci odcinek serii #dyktatorzy (postanowiłem zmienić społeczność z "Historia" na "Ciekawostki", bo w zasadzie seria polega na podawaniu 10 ciekawostek na temat danego dyktatora...). Tym razem jedna z najmroczniejszych postaci XX wieku - Enver Hodża.

KTO: Enver Hodża (Hoxha)

GDZIE: Albania

KIEDY: 1944-1985

1. Ur. 1908 w Gjirokastёrze, zm. 1985 w Tiranie.
   

2. Uważa się, że był najbardziej inteligentnym z komunistycznych dyktatorów. Znał świetnie język francuski, potrafił mówić także po turecku, serbsku, rosyjsku, włosku i angielsku. Studiował w Montpellier we Francji oraz w Paryżu (na Sorbonie), choć studiów nie ukończył. Jego prywatna biblioteka liczyła 22 tysiące książek w różnych językach.
   

3. Hodża nie tylko wiele czytał, ale też wiele pisał. Wydanie jego „Dzieł zebranych” liczy siedemdziesiąt (!) opasłych tomiszczy. Do tego należy dodać 13 tomów osobistego dziennika.
   

4. Był najdłużej sprawującym władzę dyktatorem komunistycznym – aż 41 lat.
   

5. Był też bodaj najbardziej odizolowanym przywódcą bloku komunistycznego. Nie chodzi nawet o to, że praktycznie nigdzie nie wyjeżdżał, a wizyty dyplomatyczne w Albanii należały do rzadkości. W 1961 roku Albania opuściła nieformalnie RWPG, w 1968 wystąpiła formalnie z Układu Warszawskiego (de facto nastąpiło to już w 1960). Hodża zerwał stosunki z ZSRR, zbliżając się do maoistycznych Chin, ale w latach 70 nastąpił też rozkład albańsko-chiński.
   

6. Uznaje się, że Hodża był ostatnim konsekwentnym stalinistą. W Albanii nigdy nie nastąpiła „odwilż”, dyktator utrzymywał twardy terror aż do śmierci w połowie lat 80.
   

7. Hodża panicznie bał się wojny atomowej z Zachodem. Za jego rządów w Albanii wybudowano ponad 750 tysięcy (!) bunkrów, czyli 5,7 bunkra na kilometr kwadratowy. Dla skali warto zauważyć, że w chwili śmierci Hodży Albania miała 2,9 miliona mieszkańców.
   

8. Istnieje hipoteza, że Jugosłowianie planowali zamach na Hodżę w latach siedemdziesiątych. Próbowali przekonać ówczesnego premiera Mehmeta Shohu, aby ten otruł dyktatora – premier miał jednak stchórzyć (w 1981 roku popełnił samobójstwo, niektórzy sądzą, że obawiał się represji na rodzinie, gdyby Hodża dowiedział się o planowanym zamachu).
   

9. Wprowadził oficjalny zakaz jakiejkolwiek religii. Za rządów Hodży wszystkie kościoły i związki wyznaniowe zostały zdelegalizowane, za praktykowanie religii groziło długoletnie więzienie a nawet śmierć.
   

10. Według statystyk z 2016 roku 45% Albańczyków pozytywnie ocenia Envera Hodżę, a 42% ma negatywną opinię.
    

Jak zwykle zapraszam do piorunowania, komentowania i obserwowania tagu #dyktatorzy (znajdują się tam dwa poprzednie odcinki o słowackim Jozefie Tiso i łotewskim Karlisie Ulmanisie).