Kh-22 z głowicą kasetową: możliwa konfiguracja i zagrożenia.
Któregoś dnia w otwartych źródłach opublikowano dokument, z którego wynika, że Zakłady Budowy Maszyn w Dubnej (rassyja), gdzie niegdyś produkowano rakiety Kh-22, a obecnie naprawia się je po długotrwałym składowaniu i modernizuje, otrzymały zadanie zintegrowania kasetowej głowicy bojowej do tej broni. Zadanie to zostało postawione w 2023 roku, ale w jakim celu Federacja Rosyjska zamierza przeprowadzić taką modernizację X-22 i jakie stwarza to zagrożenia dla Ukrainy?
Na początek należy zwrócić uwagę na sam pocisk Kh-22, który na dzień dzisiejszy nigdy nie został przechwycony przez ukraińską obronę powietrzną. I to nie dlatego, że te rakiety są tak nieuchwytne i nie mają odpowiedników w mirie, ale dlatego, że nie trafiły jeszcze w zasięg systemów obrony powietrznej Patriot i SAMP/T, które w teorii mają wszelkie możliwości przechwycenia Kh-22.
Brak „nowoczesnej” i „precyzyjnej” broni rakietowej zmusił dowództwo rosyjskie do otwarcia magazynów z radzieckimi rakietami X-22 już w 2022 roku. Od maja 2022 roku zintensyfikowali użycie tych rakiet, które weszły na uzbrojenie w 1968 roku i nawet jak na ówczesne standardy nie byli szczególnie zadowoleni z ich możliwości. Zwłaszcza w kwestiach dokładności i niezawodności układu paliwowego.
Tak naprawdę od pierwszych dni wznowienia użytkowania Kh-22 Rosjanie byli przekonani, że problemy tych rakiet nie zniknęly. Nie tylko były one nadal niedokładne i charakteryzowały się wysokim wskaźnikiem awaryjności napędu, ale także wykazały krytyczną zależność celności i niezawodności w zależnosci od odległości od celu.
W rzeczywistości użycie tego pocisku w jego maksymalnym zasięgu, czyli 600 km, zwiększyło odchylenie od celu o rząd wielkości. Maksymalne odchylenie od celu, jakie zanotowano w całym okresie wojny, wyniosło 3 km! Od maja do czerwca 2022 r. ponad 10 rakiet Kh-22 nie trafiło w cele.
Zasięg lotu miał także wpływ na niezawodność układu paliwowego Kh-22. Im dłużej rakieta leciała, tym większe było ryzyko awarii silnika w locie. Podczas ataku na obwód odeski w 2022 r. co najmniej dwa Kh-22 wpadły do morza z powodu awarii układu paliwowego.
W rezultacie od czerwca 2022 roku stacjonujący w Szajkowce w obwodzie kurskim bombowiec rakietowy dalekiego zasięgu Tu-22M3 z 52 WBAP zaczął wykonywać regularne i bardzo intensywne loty szkoleniowe oraz testowe wystrzelenia Kh-22 na Poligon Dubrowicze w obwodzie riazańskim. Dzięki takim działaniom ustalono, że efektywny zasięg lotu Kh-22 nie przekracza 150-200 km, wszystko dalsze cele gwałtownie zwiększają prawdopodobieństwo awarii układu paliwowego, a także odchylenia od celu.
Właściwie przypomniałem, czym są rakiety Kh-22, ale czym będą, jeśli otrzymają głowicę kasetową i jakie będą stanowić dla nas zagrożenie?
X-22 z głowicą kasetową.
Głowice kasetowe były bardzo popularne w ZSRR, zwłaszcza w wojskachi rakietowych i pociskach dla MLRS, ponieważ prawie cała radziecka broń charakteryzowała się niską celnością. Zastosowanie głowic kasetowych pozwoliło zwiększyć prawdopodobieństwo trafienia w cel, choć przy mniejszym ładunku wybuchowym.
Ogólnie rzecz biorąc, całkiem logiczne jest, że Kh-22, znany z niskiej celności, mógł zostać wyposażony w głowicę kasetową. Oczywiście nie można mówić o wykorzystaniu całej objętości rodzimej głowicy bojowej wynoszącej 960 kg, ale ogólnie rzecz biorąc, jej zawartość teoretycznie może przekroczyć kilkaset pocisków, identycznych jak na przykład w 9N210...
9N210 to główna głowica odłamkowo-burząca rakiet 9M55K Smerch i 9M27K Uragan MLRS. Jeden taki pocisk waży 1,85 kg, a masa wybuchowa 300 g. Jednocześnie w głowicy 9M55K1 (o wadze 243 kg) umieszczono 72 takie elementy, czyli 133 kg. Oznacza to, że 110 kg objętości głowicy rakiety zajmują nie elementy niszczące, ale towarzyszące im elementy konstrukcyjne i pusta przestrzeń.
Zatem szacowana objętość netto amunicji do głowicy Kh-22 – na przykładzie 9N210 – może wynosić około 600 kg i pomieścić ponad 300 elementów identycznych z 9N210. Ale od razu zauważę: wszystkie wskaźniki zależą od tego, jak ergonomicznie i racjonalnie przestrzeń będzie wykorzystywana przez rosyjskich „specjalistów”.
I podkreślam: nie mówię, że Kh-22 będzie napełniony elementami tak jak 9N210 czy 9N235, podałem je wyłącznie jako przykład możliwości formowania głowicy kasetowej.
Teraz najważniejsza rzecz: do jakich celów zostaną użyte te Kh-22 i jak niebezpieczne będą?
W ciągu prawie dwóch lat od rozpoczęcia inwazji na pełną skalę Kh-22 był bardzo rzadko używany przeciwko celom wojskowym. Uderzali głównie w cele cywilne, infrastrukturę energetyczną i obiekty magazynowe.
Do najsłynniejszych ataków terrorystycznych z użyciem Kh-22 doszło 27 czerwca 2022 r. – w centrum handlowym Amstor w Krzemieńczuku, 1 lipca 2022 r. – w wielopiętrowym budynku mieszkalnym i ośrodku rekreacyjnym w Siergiejewce oraz 14 stycznia 2023 r. Był to najbardziej niszczycielski i krwawy atak na wielopiętrowy budynek mieszkalny nad Dnieprem, w wyniku którego zginęło ponad 45 osób, a 1700 zostało bez dachu nad głową.
Jest mało prawdopodobne, aby Rosja radykalnie zmieniła taktykę użycia tych rakiet, choć biorąc pod uwagę liczbę pocisków, broń ta mogłaby równie dobrze zostać użyta przeciwko koncentracjom ukraińskich wojsk lub sprzętu, gdyż umożliwiłaby uderzenia na dużych obszarach. W szczególności rosyjskie siły okupacyjne mogą próbować wystrzelić te rakiety na ukraińskie lotniska, ale takie obiekty, które są w ciągłym użyciu, są zlokalizowane poza zasięgiem efektywnego wykorzystania Kh-22.
Wszystko to wskazuje, że jeśli głowice kasetowe zostaną pomyślnie zintegrowane z rosyjskimi rakietami Kh-22, będą one nadal używane na tyłach Ukrainy, w tym w miastach. Głowica kasetowa z jednej strony zmniejsza efekt ukierunkowanego zniszczenia, z drugiej jednak strony prowadzi do większej liczby mikrozniszczeń na znacznie większym obszarze.
Oznacza to, że Rosjanie przeszli od pseudopunktowych efektów niszczących do uzyskania większego obszaru zniszczenia. Mogą to wykorzystać np. podczas próby uderzenia w infrastrukturę energetyczną, podczas której istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że rakieta Kh-22 ominie obiekt, ale nadal trafią w niego elementy wybuchowe…
Chciałbym podkreślić, że użycie broni kasetowej w miastach jest zbrodnią wojenną i wzrasta ryzyko zwiększenia ofiar wśród ludności cywilnej. Dlatego tej modernizacji nie można nazwać inaczej niż udoskonaleniem broni terroru skierowanej przeciwko ludności cywilnej.
@Aleksander Kowalenko
#ukraina #wojna #rosja